Το συναισθηματικό φαγητό (η κατανάλωση δηλαδή τροφής ως αποτέλεσμα αρνητικών συναισθημάτων ή στρες) είναι κάτι που απασχολεί μεγάλη μερίδα ανθρώπων.
Ποιοι είναι όμως οι μηχανισμοί που οδηγούν σε συναισθηματικό φαγητό;
- Το στρες ή και τα αρνητικά συναισθήματα μπορούν να επηρεάσουν τον αυτοέλεγχό μας και να μας κάνουν πιο επιρρεπείς στην πρόσληψη φαγητού ειδικά στις περιόδους που έχουμε περιορίσει κατά πολύ την ποσότητα του φαγητού που καταναλώνουμε προκειμένου να χάσουμε βάρος. Το αποτέλεσμα είναι ο βασικός μεταβολικός ρυθμός να μειώνεται και η πείνα και η όρεξη να αυξάνονται. Έτσι ενισχύεται το αίσθημα της στέρησης, γεγονός που καθιστά αρκετά πιθανό να εγκαταλείψει κάποιος την όποια προσπάθεια απώλειας βάρους. Τα αυστηρά προγράμματα απώλειας βάρους επομένως τείνουν να ενισχύουν την πιθανότητα συναισθηματικού φαγητού. Άρα να θυμάστε ότι η διαδικασία απώλειας βάρους είναι σημαντικό να γίνει με σωστό τρόπο και πάντα με την καθοδήγηση ενός διαιτολόγου-διατροφολόγου!
- Το συναισθηματικό φαγητό μπορεί να μην προκύπτει μόνο στα πλαίσια της απώλειας βάρους. Είναι πιθανό να είναι αποτέλεσμα της αδυναμίας έκφρασης των συναισθημάτων μας. Πώς όμως μπορεί να προκληθεί αυτό; Η αρχή συνήθως γίνεται στην παιδική μας ηλικία. Όταν λοιπόν οι γονείς δρουν είτε υπερπροστατευτικά είτε παραμελούν τα παιδιά, αυτό φαίνεται να οδηγεί κάποιες φορές σε μειωμένη αντίληψη των δεύτερων αναφορικά με τα αισθήματα πείνας και κορεσμού καθώς και σε εμφάνιση αλεξιθυμίας (δυσκολία στην αναγνώριση συναισθημάτων και στην περιγραφή τους σε άλλους ανθρώπους) που με τη σειρά τους ενισχύουν την πιθανότητα εμφάνισης συναισθηματικού φαγητού.
Μία άλλη παράμετρος που δεν πρέπει να αγνοούμε είναι το πώς το συναισθηματικό φαγητό μπορεί να είναι ο συνδετικός κρίκος ανάμεσα στην κατάθλιψη και την παχυσαρκία. Η κατάθλιψη πολλές φορές συνδέεται με μείωση όρεξης και επακόλουθη απώλεια βάρους. Υπάρχει όμως και περίπτωση να συνδέεται με αυξημένη όρεξη και τελικά αύξηση βάρους. Είναι πιθανό λοιπόν ο περιορισμός του συναισθηματικού φαγητού να αποτελεί έναν από τους πρωταρχικούς θεραπευτικούς στόχους τόσο για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας όσο και της κατάθλιψης.
Η αναγνώριση λοιπόν αποτελεί και το πρώτο βήμα της αντιμετώπισης!
Βιβλιογραφία: van Strien, T. “Causes of Emotional Eating and Matched Treatment of Obesity.” Curr Diab Rep 18, no. 6 (2018): 35.
Φωτεινή Νίκα
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
MSc Κλινικής Διατροφής
Εξειδίκευση στη Διαχείριση του Στρες
