Πέρασαν λοιπόν και οι γιορτές του Πάσχα και σιγά σιγά επιστρέφουμε στη γνώριμη καθημερινότητα μας. Μαζί όμως με τις ευχάριστες αναμνήσεις, τα γλέντια και τη ξεγνοιασιά, στο μυαλό μας τριγυρίζουν οι τύψεις και οι ενοχές από την υπερβολική κατανάλωση φαγητού, γλυκών και ποτών. Κατά κανόνα η ανεμελιά των διακοπών διέπει λίγο πολύ και τη διαιτητική μας συμπεριφορά και σε αυτό συμφωνούμε όλοι, ανεξαιρέτως. Άλλωστε, καταλαβαίνουμε ότι ήρθε το Πάσχα στη θέα των τσουρεκιών, κουλουριών κ.α, οπότε και φροντίζουμε να «γευτούμε» τις γιορτές όσο περισσότερο γίνεται. Ακολούθως, τα μεγάλα φαγοπότια και τα γαστριμαργικά όργια στα οποία επιδοθήκαμε ανηλεώς, δίνουν τη θέση τους σε μια πιο περιοριστική τακτική αφού –μην ξεχνάμε- έρχεται και το καλοκαίρι… Έτσι, η εποχή αυτή χαρακτηρίζεται ως περίοδος «αποτοξίνωσης», μιας λέξης που ακούγεται από τα στόματα όλων όσων το παράκαναν και υπέκυψαν σε διατροφικές καταχρήσεις και ακρότητες.
Τι εννοούμε όμως με τον όρο «αποτοξίνωση»;
Με απλά λόγια, ως τοξίνες ορίζονται όλες εκείνες οι ουσίες οι οποίες προσβάλλουν τον ανθρώπινο οργανισμό με τέτοιον τρόπο ώστε να είναι επιζήμιες για την υγεία. Λόγου χάριν, μια βακτηριακή μόλυνση προέρχεται από τη δράση των τοξινών των εν λόγω παθογόνων βακτηρίων. Σε διατροφικό επίπεδο, «τοξίνες» μπορεί να θεωρούνται τα συντηρητικά, οι χρωστικές και γλυκαντικές ουσίες, οι ορμόνες που περιέχονται σε κρέατα και πουλερικά αλλά και παραπροϊόντα του ίδιου του μεταβολισμού. Ακόμα πολλές φορές ο όρος αυτός αποδίδεται σε θρεπτικά συστατικά όπως λίπος, πρωτεΐνη, ζάχαρη, αλκοόλ, καφεΐνη ακόμα και αλλεργιογόνα τρόφιμα όπως το κρέας και τα αυγά. Ως εκ τούτου η έννοια της διατροφικής αποτοξίνωσης αφορά την απομάκρυνση των παραπάνω στοιχείων από τον οργανισμό διαμέσου του αποκλεισμού τους. Απαραίτητη δε, θεωρείται η επιλογή άλλων τροφίμων, ευεργετικών για την διαδικασία αυτή. Δηλαδή όχι σε ζωικά τρόφιμα (κρέας, γαλακτοκομικά, τυριά, αυγά κ.α.), λιπαρά, τυποποιημένα, ζάχαρη κτλ. αλλά ναι σε φρούτα, λαχανικά, βότανα και αφεψήματα τους, όσπρια κτλ.
Το πρώτο ρεαλιστικό συμπέρασμα που προκύπτει από τα παραπάνω είναι ότι αυτός ο γενικευμένος ορισμός της αποτοξίνωσης είναι αόριστος, ίσως και επικίνδυνος αφού πολύ εύκολα μπορεί να διαταράξει τη διατροφική ισορροπία του οργανισμού και κατ΄επέκταση την υγεία του, πόσο μάλλον σε ιδιαίτερες περιπτώσεις όπως εφηβεία, κύηση κτλ. Από την άλλη μεριά, ορισμένα κοινά στοιχεία των τακτικών αυτών όπως η αυξημένη κατανάλωση νερού, φρούτων και λαχανικών και αποφυγή πολλών λιπαρών και ζάχαρης κάθε άλλο παρά μεμπτά είναι. Οπότε, μετά τις γιορτές, τι κάνουμε;
Ας μην κοροϊδευόμαστε
Όλοι γνωρίζουμε πάνω κάτω πως πρέπει να πράξουμε: Με μέτρο, ποικιλία, ισορροπία. Άρα λιγότερα λιπαρά, λιγότερα κρέατα, λιγότερα γλυκά, λιγότερο αλκοόλ και πάει λέγοντας…χωρίς να τα αποκλείουμε όμως εντελώς από το διαιτολόγιο μας. Αρκεί να σκεφτούμε πως πρόσφατες έρευνες δείχνουν πως η ανακούφιση των συμπτωμάτων (φουσκώματα, κοιλίτσα, πονοκέφαλοι κτλ) από τις πρόσφατες κραιπάλες προέρχεται από τη συνολική μείωση της ποσότητας του φαγητού και οινοπνεύματος και την αύξηση κατανάλωσης νερού, φρούτων και λαχανικών. Με λίγα λόγια το μυστικό είναι η εν γένει βελτίωση της δίαιτας μας, ιδίως όταν έχουμε κακές διατροφικές συνήθειες όπου στις γιορτές απλά επαυξάνονται. Τα οφέλη; Πολλαπλά και άμεσα χωρίς φυσικά να οφείλονται σε κάποια διαδικασία μονοφαγίας ή χημικής δίαιτας, στέρησης και περιορισμού.
«Αποτοξίνωση»
Για παράδειγμα η ανακούφιση από τους πονοκέφαλους σχετίζεται με την αύξηση των επιπέδων υδάτωσης του οργανισμού (πολύ νερό) και με τη μείωση του οινοπνεύματος. Το ίδιο ισχύει και για το δέρμα που δείχνει πιο υγιές και λαμπερό μετά την «αποτοξίνωση» αφού το αλκοόλ αφυδατώνει ενώ τα αντιοξειδωτικά των φρούτων και των λαχανικών με το νερό το ανανεώνουν, μαζί με τα νύχια, τα μαλλιά κτλ. Οι λαχανόσούπες λοιπόν εξ ορισμού αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο της «αποτοξίνωσης» και για αυτό είναι τόσο διάσημες. Ακόμα, η έμφαση σε κάποια πιο «μαλακά» γεύματα (π.χ. ρύζι, πουρές, μακαρόνια, φρούτα και λαχανικά) βοηθάει στην ομαλοποίηση της λειτουργίας του πεπτικού συστήματος (το οποίο μάλλον δεινοπάθησε) και στα λιγότερα φουσκώματα. Έτσι περιορίζοντας τα λιπαρά φαγητά, τη ζάχαρη και το αλάτι και αυξάνοντας το νερό, τα φρούτα, τα λαχανικά και τα ελαφριά γεύματα αποβάλλουμε περισσότερα υγρά και μειώνονται οι προσλαμβανόμενες θερμίδες με ότι αυτό συνεπάγεται.
Συμπερασματικά
Το πρόβλημα δημιουργείται όταν υπερβάλουμε με ανάλογες τακτικές και ακολουθούμε αυστηρά προγράμματα δήθεν «κάθαρσης» και «αποτοξίνωσης» όπου πέρα από την απουσία επιστημονικού υπόβάθρου, τα αποτελέσματα τους είναι αμφιλεγόμενα και πολλές φορές επιζήμια. Επισκεφθείτε έναν ειδικό προκειμένου να σας βοηθήσει να επανέλθετε στις προηγούμενες, σωστές διατροφικές συνήθειες και τα αρχικά κιλά σας και μην αναλώνεστε στο «κυνήγι του χαμένου θησαυρού».
Δημήτριος Πέτσιος Msc
Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
info@diatistrofis.gr
