Για την ύπαρξη ζωής στον πλανήτη μας είναι απαραίτητο το οξυγόνο. Ωστόσο, δεν είναι αποκλειστικά ωφέλιμο. Η παρουσία του έχει ως συνέπεια την παραγωγή ελεύθερων ριζών οξυγόνου (φυσιολογικά) σε μικρή ποσότητα. Το σώμα μας αμύνεται με αντιοξειδωτικές ουσίες – είτε παράγονται ενδογενώς είτε τις λαμβάνουμε από τις τροφές – που δεσμεύουν τις ελεύθερες ρίζες προτού προκαλέσουν οξειδωτικές βλάβες στους εκάστοτε ιστούς.
Οξειδωτικό stress
Όταν υπερπαράγονται ελεύθερες ρίζες ή όταν δεν επαρκούν οι αντιοξειδωτικές ουσίες, τότε έχουμε το οξειδωτικό stress, που εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους για την υγεία. Υπό αυτές τις συνθήκες, προκαλούνται βλάβες στα κυτταρικά συστατικά: νουκλεονικά οξέα, υδατάνθρακες, πρωτεΐνες και λίπη. Το οξειδωτικό stress συμμετέχει στη γήρανση των κυττάρων, στη δυσλειτουργία του ενδοθηλίου, στις χρόνιες φλεγμονές, σε ανοσολογικά σύνδρομα, ορμονικές διαταραχές, στη νόσο Alzheimer και σε διάφορες μορφές καρκίνου.
Αντιμετώπιση
Η καταπολέμησή του γίνεται με αντιμετώπιση της πρωτοπαθούς αιτίας, βελτίωση του αμυντικού μηχανισμού και επαρκή πρόσληψη αντιοξειδωτικών από τη διατροφή μας (από φρούτα, λαχανικά, ξηρούς καρπούς, κρασί, ελαιόλαδο κ.α.). Αποτελεσματική φαίνεται η χορήγηση στατινών – που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση υπερχοληστερολαιμιών – αλλά και φυτικών προϊόντων, όπως η πυκνογενόλη. Πρόκειται για φυτικό προϊόν με αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις δράσεις. Θεωρείται ότι έχει 50 φορές ισχυρότερη αντιοξειδωτική δράση από τη βιταμίνη Ε και 20 φορές από τη βιταμίνη C. Ακολουθεί μια μικρή ερευνητική ανασκόπηση των ευεργετικών, για το σώμα μας, δράσεών της.
Πυκνογενόλη
Η πυκνογενόλη, προστατεύει τα αγγεία και τον εγκέφαλο από τις ελεύθερες ρίζες (σ.σ. περνά τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό). Βελτιώνει την ελαστικότητα των αρτηριών και της καρδιάς, ενώ ενισχύει την αιματική κυκλοφορία ενδυναμώνοντας το σύστημα των αγγείων στο σώμα μας. Πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι το εκχύλισμα σταφυλιών (πλούσιων σε προανθοκυανιδίνες) προστάτεψε το ήπαρ, από οξειδωτικό stress και ίνωση, ποντικών που είχαν υποβληθεί σε εργαστηριακό αποκλεισμό της χολής. Οι ερευνητές υπέθεσαν ότι το πλούσιο πολυφαινολικά εκχύλισμα ανέστειλε τη διήθηση του ήπατος από ουδετερόφιλα (σ.σ. περιορίζοντας τη φλεγμονή) και την υπεροξείδωση των λιπιδίων, ενώ διατήρησε την ισορροπία οξειδωτικών και αντιοξειδωτικών στους ιστούς.
Επιπλέον, η πυκνογενόλη φαίνεται να συνδέεται με το κολλαγόνο, οπότε προάγει τη σφριγηλότητα του δέρματος, την ελαστικότητα και την αντοχή των ιστών, την περιφερική κυκλοφορία. Προστατεύει το κολλαγόνο από τη δράση των ελευθέρων ριζών, αλλά και το επιδιορθώνει συνάμα. Τελευταίες έρευνες υποστηρίζουν μάλιστα, ότι συμμετέχει ακόμα και στην προστασία του δέρματος από την ηλιακή ακτινοβολία (φωτοκαρκινογένεση).
Από τη βιβλιογραφία, προκύπτει επίσης ότι η πυκνογενόλη αποδεικνύεται ευεργετική και για το συνδετικό ιστό, από τη στιγμή που μειώνει τη φλεγμονή περιορίζοντας τα επίπεδα της ισταμίνης και την ιστική αποδόμηση, βελτιώνει την τοπική αιματική κυκλοφορία και την αποκατάσταση του κολλαγόνου. Με άλλα λόγια, συμμετέχει στην ιστική ανάρρωση: και γι’ αυτό ακριβώς δοκιμάζεται τελευταία ως συμπλήρωμα σε περιστατικά αθλητικών κακώσεων, ινομυαλγίας και αρθρίτιδας.
Έχει χρησιμοποιηθεί επίσης στη συμπτωματική θεραπεία πολλών παθήσεων όπως αλλεργίες, αθηροσκλήρωση, άσθμα, αιμορροΐδες, κιρσοί κ.α.
Επιμέλεια: επιστημονική ομάδα δια…της Τροφής
1 References:
Dulundu E, Ozel Y, Topaloglu U, Toklu H, Ercan F, Gedik N, Sener G. Grape seed extract reduces oxidative stress and fibrosis in experimental biliary obstruction. J Gastrenterol Hepatol 2007;22(6):885-92
Katiyar SK. Grape seed proanthocyanidines and skin cancer prevention: inhibition of oxidative stress and protection of immune system (review article). Mol Nutr Food Res 2008;52(1):S71-76
Shi J, Yu J, Pohorly JE, Kakuda Y. Polyphenolics in grape-seeds-biochemistry and functionality (review article). J Med Food 2003;6(4):291-9
Teixeira S. Bioflavonoids: proantrocyanidins and quercetin and their potential roles in treating musculoskeletal conditions. J Orthop Sports Phys Ther. 2002;32(7):357-63