Το ήπαρ αποθηκεύει το πλεόνασμα γλυκόζης (σ.σ. σακχάρου) του αίματος, με τη μορφή γλυκογόνου (σ.σ. αλυσίδα από μόρια γλυκόζης), το οποίο στη συνέχεια απελευθερώνεται για να καλύψει τις ενεργειακές μας ανάγκες. Οι διαβητικοί ασθενείς δεν αποθηκεύουν σωστά γλυκόζη στο ήπαρ, ένας από τους λόγους που εκδηλώνουν υπεργλυκαιμία.
Μια μελέτη του Institute for Research in Biomedicine (IRB Barcelona) υποδεικνύει τα ηπατικά αποθέματα γλυκόζης αποτρέπουν την αύξηση του βάρους. Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι παρόλη την απεριόριστη πρόσβαση σε φαγητό, η όρεξη των ποντικών ήταν μειωμένη. Υποστηρίζεται λοιπόν ότι η διέγερση παραγωγής ηπατικού γλυκογόνου θα μπορούσε να αποτελέσει μια αποτελεσματική θεραπεία για το σακχαρώδη διαβήτη και την παχυσαρκία.
«Φαίνεται πώς ότι λαμβάνει χώρα στο ήπαρ έχει αντίκτυπο στην όρεξη», αναφέρει η ερευνητική ομάδα. Παρόλο που ο διαβήτης και η παχυσαρκία μπορούν να αντιμετωπιστούν με σωστή διατροφή και καθημερινή άσκηση, η ερμηνεία της… βλάβης σε μοριακό επίπεδο μπορεί να δώσει θεραπευτικές λύσεις.
Πως όμως επικοινωνούν ήπαρ και εγκέφαλος για να ρυθμίσουν την όρεξη; Τα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν ότι τα ποντίκια που είχαν αποθηκεύσει περισσότερη γλυκόζη στο ήπαρ δεν πήραν βάρος, παρότι είχαν πρόσβαση σε απεριόριστο φαγητό. Επιπλέον, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι ο εγκέφαλος αυτών των ζώων έδειξε ελάχιστα μεν σήματα διέγερσης όρεξης, αλλά πολλά αναστολής αυτής.
Το κλειδί του δεσμού εγκεφάλου – ήπατος είναι το ATP (τριφωσφορική αδενοσίνη), το μόριο που παρέχει ενέργεια στους ιστούς και είναι συχνά τροποποιημένο σε συνθήκες διαβήτη ή παχυσαρκίας. Φαίνεται ότι τα υψηλά επίπεδα ηπατικού γλυκογόνου σταθεροποιούν τα επίπεδα του ATP, ενώ σχετίζονται απόλυτα με αυξημένη συγκέντρωση ανορεξιογόνων νευροπεπτιδίων.
Εν ολίγοις, η όρεξή μας δεν ρυθμίζεται από το στομάχι, εκεί καταλήγει το αίτημα αναζήτησης τροφής, από τον εγκέφαλο. Κατ’ αναλογία, δεν καλούμαστε να ικανοποιήσουμε το στομάχι μας – σε σημείο να …σκάσουμε από το φαγητό – αλλά τον εγκέφαλο με επαρκή θρεπτικά συστατικά.
Γιώργος Μίλεσης, MSc
Κλινικός Διαιτολόγος Διατροφολόγος
georgemiles9@gmail.com
Reference
I. Lopez-Soldado, D. Zafra, J. Duran, A. Adrover, J. Calbo, J. J. Guinovart. Liver glycogen reduces food intake and attenuates obesity in a high-fat diet-fed mouse model. Diabetes, 2014; DOI: 10.2337/db14-0728
