Μια ακόμα απόδειξη ότι υπεύθυνος για να χορτάσουμε είναι μόνο ο εγκέφαλος, και όχι το στομάχι μας, έρχεται από τη φαρμακευτική έρευνα για την αντιμετώπιση της υπερφαγίας και της παχυσαρκίας.
Ερευνητές στο Columbia University Medical Center (CUMC) ανακάλυψαν ότι ένας υποδοχέας στον εγκέφαλο φαίνεται πως παίζει κομβικό ρόλο στον έλεγχο της όρεξης. Το ενθαρρυντικό της υπόθεσης είναι ότι ανήκει σε μια κατηγορία υποδοχέων που αποδεικνύονται δεκτικοί σε φαρμακευτική επίδραση.
Η μελέτη επικεντρώθηκε στον υποθάλαμο, που ρυθμίζει την όρεξη. Προγενέστερες έρευνες υποδεικνύουν ότι ο ρυθμιστικός μηχανισμός εδράζεται σε νευρώνες που εκφράζουν ένα νευροπεπτίδιο, που ονομάζεται AgRP (Agouti related Peptide), ανήκει στα νευροπεπτίδια Υ και αυξάνει την όρεξη. Οι ερευνητές βρήκαν νέα στοιχεία για τον έλεγχο της όρεξης, μελετώντας τις δράσεις της ινσουλίνης και της λεπτίνης. Οι δύο αυτές ορμόνες συμμετέχουν στην ενεργειακή ισορροπία του σώματος, ενώ αναστέλλουν το AgRP. Μάλιστα, φάνηκε ότι θα πρέπει να ανασταλούν ταυτόχρονα οι δράσεις και των δυο, προκειμένου να επηρεαστεί η διατροφική συμπεριφορά.
Οι ερευνητές δημιούργησαν ένα είδος ποντικού, στο οποίο οι AgRP νευρώνες δεν έχουν μια πρωτεΐνη (την Fox01) που συνιστά αναπόσπαστο μέρος του μονοπατιού σηματοδότησης ινσουλίνης και λεπτίνης. Η απομάκρυνση αυτής της πρωτεΐνης, Fox01, είχε έντονη επίδραση στην όρεξη των ποντικών, αφού έφαγαν λιγότερο και ήταν πιο αδύνατα από τα άλλα ποντίκια. Επιπλέον, τα ποντίκια χωρίς τη Fox01 είχαν καλύτερη ισορροπία σακχάρου, λεπτίνης και ευαισθησίας στην ινσουλίνη – όλα σημάδια πιο υγιούς μεταβολισμού.
Από τη στιγμή που η Fox01 δεν είναι καλός φαρμακευτικός στόχος, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν το γονίδιο Gpr17 – που παράγει έναν υποδοχέα κυτταρικής επιφάνειας. Το γονίδιο αυτό εκφράζεται έντονα σε ποντίκια με φυσιολογικούς AgRP νευρώνες, αλλά «σιωπά» σε ποντίκια χωρίς Fox01 νευρώνες. Χορήγησαν λοιπόν έναν ενεργοποιητή για το Gpr17 σε φυσιολογικά ποντίκια και η όρεξη τους αυξήθηκε. Αντίθετα, όταν τους δόθηκε αναστολέας του γονιδίου, η όρεξη τους μειώθηκε. Οι αντίστοιχες δράσεις δεν είχαν αποτέλεσμα σε ποντίκια χωρίς τη Fox01.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, το γονίδιο Gpr17, που απαντάται και στους ανθρώπους, είναι πολύ καλός στόχος για φαρμακευτική αγωγή ενάντια στην παχυσαρκία. Το γεγονός ότι απαντάται μόνο σε AgRP νευρώνες, θα πρέπει να βοηθά να περιορίζονται οι ανεπιθύμητες ενέργειες του μελλοντικού σκευάσματος.
Γιώργος Μίλεσης, MSc
Κλινικός Διαιτολόγος Διατροφολόγος
georgemiles9@gmail.com
Reference
Hongxia Ren, Ian J. Orozco, Ya Su, Shigetomo Suyama, Roger Gutierrez-Juarez, Tamas L. Horvath, Sharon L. Wardlaw, Leona Plum, Ottavio Arancio, Domenico Accili. FoxO1 Target Gpr17 Activates AgRP Neurons to Regulate Food Intake. Cell, 2012; 149 (6): 1314 DOI: 10.1016/j.cell.2012.04.032
