Το ουροποιητικό είναι το σύστημα φιλτραρίσματος του οργανισμού μας, για την απομάκρυνση των υγρών αποβλήτων. Επειδή οι γυναίκες έχουν μικρότερο σε μήκος σύστημα ουροφόρων σωληναρίων, είναι ιδιαίτερα ευπαθείς σε βακτήρια, που μπορεί να εισβάλουν στο ουροποιητικό και να πολλαπλασιαστούν. Αποτέλεσμα αυτού είναι η μόλυνση, ευρύτερα γνωστή ως ουρολοίμωξη ή λοίμωξη του ουροποιητικού συστήματος. Αν και οι περισσότερες από αυτές τις λοιμώξεις δεν είναι σοβαρές, συνιστούν παρόλ’ αυτά μια οδυνηρή ενόχληση. Περίπου το 50% όλων των γυναικών, θα έχει τουλάχιστον μια ουρολοίμωξη στη διάρκεια της ζωής της, Ευτυχώς, οι λοιμώξεις αυτές αντιμετωπίζονται εύκολα με αντιβιοτικά. Ωστόσο, κάποιες γυναίκες είναι πιο επιρρεπείς σε επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις.

Αίτια

Η πιο συνηθισμένη αιτία ουρολοίμωξης είναι εντερικά βακτήρια που ζουν στο δέρμα, κοντά στο ορθό ή στον γυναικείο κόλπο, τα οποία μπορεί να εξαπλωθούν και να εισέλθουν στο ουροποιητικό σύστημα, μέσω της ουρήθρας. Μόλις εισέλθουν (στην ουρήθρα), ταξιδεύουν προς τα πάνω, προκαλώντας μόλυνση στην ουροδόχο κύστη και (μερικές φορές) σε άλλα μέρη του ουροποιητικού συστήματος.

Η σεξουαλική επαφή είναι επίσης μια κοινή αιτία των λοιμώξεων αυτών, λόγω ιδιαιτερότητας της γυναικείας ανατομίας. Κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής, βακτήρια από την κολπική περιοχή μεταφέρονται μερικές φορές στην ουρήθρα. Οι γυναίκες που αλλάζουν συχνά ερωτικούς συντρόφους ή έχουν αυξημένη συχνότητα της σεξουαλικής επαφής, μπορεί να εμφανίσουν κύστες ή λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος συχνότερα από όσες έχουν μονογαμικές σχέσεις ή δεν έχουν ερωτικό σύντροφο.

Μια άλλη αιτία των λοιμώξεων, είναι η μεγάλη αναμονή ούρησης. Η ουροδόχος κύστη αποτελεί στην ουσία ένα μυ, που διαστέλλεται για να συγκρατήσει τα ούρα και συστέλλεται για να τα απελευθερώσει. Η μεγάλη αναμονή, από την ώρα που αισθάνεστε για πρώτη φορά την ανάγκη για ούρηση, μπορεί να προκαλέσει διαστολή της ουροδόχου κύστης πέρα από την ικανότητά της. Με την πάροδο του χρόνου, η τακτική αυτή μπορεί να αποδυναμώσει το μυ της ουροδόχου κύστης. Όταν λοιπόν η κύστη είναι εξασθενημένη, μπορεί να μην αδειάζει τελείως, οπότε κάποια ούρα απομένουν εντός αυτής. Γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο λοιμώξεων του ουροποιητικού συστήματος.

Άλλοι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν την εγκυμοσύνη, τις λοιμώξεις του ουροποιητικού ή της ουροδόχου κύστης, σε παιδική ηλικία, την εμμηνόπαυση και το σακχαρώδη διαβήτη.

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν μια ισχυρή τάση για ούρηση που δεν μπορεί να καθυστερήσει, η οποία ακολουθείται από οξύ πόνο ή αίσθημα καύσου στην ουρήθρα κατά την αποδέσμευση των ούρων. Πιο συχνά, απελευθερώνονται ελάχιστα ούρα, ενώ μπορεί να περιέχουν και αίμα. Η τάση για ούρηση επανεμφανίζεται γρήγορα. Ο πόνος μπορεί να εμφανιστεί στην κάτω κοιλιακή χώρα, την πλάτη, ή τις πλευρές. Αυτός ο κύκλος μπορεί να επαναλαμβάνεται συχνά – κατά τη διάρκεια της ημέρας ή της νύχτας.

Οι περισσότεροι άνθρωποι αποβάλλουν ούρα περίπου έξι φορές την ημέρα. Όταν η ανάγκη για ούρηση εμφανίζεται πιο συχνά, θα πρέπει να δημιουργηθούν υποψίες. Όταν τα βακτήρια εξαπλώνονται και στα νεφρά, μπορεί να προκληθεί οσφυαλγία, ρίγη, πυρετός, ναυτία και εμετός, καθώς και όλα τα προηγούμενα συμπτώματα της ουρολοίμωξης. Η σωστή διάγνωση είναι ζωτικής σημασίας, δεδομένου ότι αυτά τα συμπτώματα μπορεί επίσης να προκληθούν από άλλα προβλήματα, όπως είναι οι λοιμώξεις του κόλπου ή του αιδοίου. Μόνο ο γιατρός σας μπορεί να κάνει τη διάκριση.

Διάγνωση

Ο αριθμός των βακτηρίων και των λευκών αιμοσφαιρίων σε ένα δείγμα ούρων είναι η βάση διάγνωσης των λοιμώξεων του ουροποιητικού συστήματος. Τα ούρα εξετάζονται σε μικροσκόπιο και καλλιεργούνται σε μια ουσία που προάγει την ανάπτυξη των βακτηρίων. Μια γυναικολογική εξέταση μπορεί επίσης να είναι αναγκαία.

Θεραπεία

Τα αντιβιοτικά είναι η θεραπεία εκλογής για τις λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος. Έχει μεγάλη σημασία να λαμβάνονται σύμφωνα με τις προδιαγραφές τους και σίγουρα δεν πρέπει να διακόπτονται, πριν από το πέρας της θεραπείας. Τα συμπτώματα μπορεί να εξαφανιστούν αμέσως μετά την έναρξη αντιβιοτικής θεραπείας. Ωστόσο, εάν σταματήσετε νωρίς τα αντιβιοτικά, η λοίμωξη μπορεί απλά να υποχωρήσει και με την πρώτη ευκαιρία να επανεμφανιστεί. Μια πρόσθετη εξέταση ούρων μια εβδομάδα μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας, θα μας διαβεβαιώσει αν η λοίμωξη έχει θεραπευτεί.

Συμβουλές πρόληψης

• Η πιο σημαντική συμβουλή είναι η καλή προσωπική υγιεινή. Πάντα σκουπίζετε από εμπρός προς τα πίσω, μετά από την αφόδευση ή την ούρηση. Να πλένετε καθημερινά το δέρμα γύρω και μεταξύ του ορθού και του κόλπου. Το πλύσιμο πριν και μετά τη σεξουαλική επαφή, μπορεί επίσης να μειώσει τον κίνδυνο.

• Η καθημερινή κατανάλωση άφθονων υγρών (νερό) θα σας βοηθήσει απομακρύνετε το βακτήριο από το ουροποιητικό σύστημα.

• Το άδειασμα της ουροδόχου κύστης, το συντομότερο δυνατόν, μπορεί να συμβάλει σε μείωση του κινδύνου μόλυνσης του ουροποιητικού.

• Η ούρηση πριν και μετά το σεξ μπορεί να καθαρίσει τυχόν βακτήρια, που μπορεί να εισέλθουν στην ουρήθρα κατά τη σεξουαλική επαφή.

• Η βιταμίνη C (λεμόνι, πορτοκάλι, πιπεριά, φράουλα κ.α.) καθιστά όξινα τα ούρα και συμβάλλει στη μείωση του αριθμού των δυνητικά επιβλαβών βακτηρίων στο ουροποιητικό σύστημα.

• Να φοράτε μόνο βαμβακερά εσώρουχα, που επιτρέπουν διαφυγή της υγρασίας. Άλλα υλικά μπορούν να παγιδεύσουν υγρασία και να δημιουργήσουν πρόσφορο έδαφος για τα βακτηρίδια.

• Ο χυμός οξύκοκκου (cranberry) μπορεί να μειώσει τη συχνότητα των λοιμώξεων της ουροδόχου κύστης, αν και δεν πρέπει να θεωρείται μια πραγματική θεραπεία.

Οι λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος είναι κοινές αλλά επώδυνες. Συνήθως είναι εύκολο να διαγνωστούν σωστά και διαρκούν μόνο λίγες μέρες. Όταν όμως αντιμετωπίζονται έγκαιρα και σωστά, σπάνια είναι σοβαρές.

 

Γιώργος Μίλεσης, MSc

Κλινικός Διαιτολόγος Διατροφολόγος

georgemiles9@gmail.com