Όσο μεγαλώνει μια γυναίκα, ο έλεγχος βάρους γίνεται ολοένα και πιο δύσκολος. Όταν ειδικά αυτή απολέσει σε μεγάλο βαθμό τα οιστρογόνα, μπει δηλαδή στη φάση της εμμηνόπαυσης, ο έλεγχος είναι πολύ πιθανόν να χαθεί τελείως.
Η πρώτη μεγάλη διαφοροποίηση είναι ο σχηματισμός «κοιλιάς», που συνεπάγεται συσσώρευση σπλαχνικού λίπους στην ευρύτερη κοιλιακή χώρα. Με τον τρόπο αυτό, εξισώνεται η γυναίκα με τον άνδρα, τουλάχιστον όσον αφορά τον κίνδυνο για την υγεία.
Είναι όμως το επιπλέον βάρος τόσο επικίνδυνο; Πόσα κιλά παραπάνω του φυσιολογικού μπορούμε να έχουμε, χωρίς να βάζουμε σε κίνδυνο την υγεία μας;
Πρόσφατα, ερευνητές από την Αυστραλία ανέφεραν ότι άνδρες και γυναίκες, ηλικίας 70-75 ετών, με Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ= βάρος/ ύψος2) στο «υπέρβαρο», είχαν χαμηλότερη θνησιμότητα από ό, τι εκείνοι που είχαν κανονικό ή «παχύσαρκο» ΔΜΣ.
Οι ερευνητές ανέλυσαν στοιχεία από την Health in Men Study και από την Australian Longitudinal Study of Women’s Health. Στις μελέτες αυτές, πάνω από 9000 άνδρες και γυναίκες (περίπου 4500 σε κάθε μελέτη), μεταξύ 70-75 ετών, παρακολουθήθηκαν για 10 χρόνια (ή μέχρι να αποβιώσουν). Ο κίνδυνος θανάτου κατά το χρονικό αυτό διάστημα συγκρίθηκε με το ΔΜΣ, κατά τη στιγμή της εγγραφής.
Οι συμμετέχοντες με ΔΜΣ στο υπέρβαρο εύρος (25 έως 29,9 kg/m2) είχαν μικρότερο 13% κίνδυνο θανάτου, τα επόμενα 10 χρόνια, σε σχέση με όσους είχαν φυσιολογικό ΔΜΣ (18,5 – 24,9 kg/m2) ή ήταν παχύσαρκοι (30 kg/m2 ή μεγαλύτερο).
Αυτό το αποτέλεσμα ήταν το ίδιο για τους άνδρες και τις γυναίκες. Η καθιστική ζωή αύξησε σημαντικά τον κίνδυνο θνησιμότητας μεταξύ όλων των σειρών ΔΜΣ (πάνω από 50% για τις γυναίκες, και κατά 28% για τους άνδρες).
Το χαμηλότερο ποσοστό θνησιμότητας σημειώθηκε με ΔΜΣ εγγραφής 26,6 kg/m2. Η καμπύλη θνησιμότητας είχε σχήμα “U”, με την τιμή 26,6 kg/m2 να αντιστοιχεί στον ελάχιστο κίνδυνο. Οποιαδήποτε τιμή ΔΜΣ (μικρότερη ή μεγαλύτερη) συσχετίστηκε με μεγαλύτερο κίνδυνο, τα επόμενα 10 χρόνια.
Φαίνεται λοιπόν ότι σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας (άνω των 65) το υπερβολικό βάρος (αλλά όχι η παχυσαρκία) δεν είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο. Πέραν λοιπόν της παρουσίας χρόνιων νοσημάτων που επιβάλλουν μεγάλη προσοχή στον έλεγχο βάρους, λίγα κιλά παραπάνω, από μια ηλικία και έπειτα, δεν θα βλάψουν κανένα.
Βέβαια, η ταξινόμηση του βάρους, με βάση το ΔΜΣ είναι ούτως ή άλλως ατελής. Επηρεάζεται από διάφορους σωματομετρικούς παράγοντες, όπως π.χ. η μυϊκή μάζα. Δεν μπορεί να αποτελέσει το (κύριο) κριτήριο αξιολόγησης κινδύνου για την υγεία μας.
Ίσως όμως το σημαντικό εύρημα της μελέτης να είναι η επίδραση της καθιστικής ζωής στον κίνδυνο θνησιμότητας, σε ηλικίες άνω των 70 ετών. Η απουσία φυσικής δραστηριότητας αυξάνει πολύ σημαντικά τον κίνδυνο. Γι’ αυτό ακριβώς, όσο αντέχουμε πρέπει να προσπαθούμε να είμαστε αρκετά δραστήριοι.
Γιώργος Μίλεσης, MSc
Κλινικός Διαιτολόγος Διατροφολόγος
georgemiles9@gmail.com