Έφαγες, ήπιες, το ευχαριστήθηκες. Ίσως και να ξεκουράστηκες, αν πρόλαβες. Ίσως να πήρες κιλά, ίσως πάλι και όχι. Τώρα όμως που τελείωσαν οι γιορτές και μαζί τους το διάλειμμα, είναι ώρα να κοιτάξεις μπροστά. Η επιστροφή στη βάση ποτέ δεν είναι ευχάριστη, ωστόσο κάποιες φορές βλέπεις τα πράγματα διαφορετικά, ειδικά όταν έχεις «φορτίσει τις μπαταρίες», έστω και κατά ένα μέρος.
Και θέλω αυτή την πιο ψύχραιμη ματιά για να σου εξηγήσω δυο μικρά, καλά κρυμμένα μυστικά.
Όταν οι λέξεις χάνουν το νόημά τους…
Παράξενη έννοια όμως δεν έχει πάρει πλέον το ρήμα «έφαγα»; Πως κατέληξε να σημαίνει …πολύ, υπερβολικά, χωρίς μέτρο, παρορμητικά, μέχρι εξαντλήσεως; Απέχει πολύ πλέον από τον ορισμό του καταναλώνω τροφή για να συντηρηθώ!
Ίσως αυτό βέβαια να εξηγεί το πώς έχουν χάσει και οι λέξεις το νόημα τους. Για να περιγράψουν την εκτόνωση και τη γαλήνη που αναζητούμε στην υπερβολή…
Παρακαταθήκη για το υπόλοιπο του έτους
Αλήθεια, έχεις αντιληφθεί ότι τα κιλά που παίρνεις στις γιορτές, τις περισσότερες φορές θα μείνουν… «κάβα»; Είναι αυτά ακριβώς τα κιλά, που θα σου φταίνε σε λίγο, όταν θα πάρεις απόφαση να αλλάξεις, αυτά είναι που θα πρέπει να στοχοποιήσεις.
Αν πάλι δεν ασχοληθείς, να ξέρεις ότι αυτά τα διαστήματα διακοπών και εορτών κάνουν τη ζημιά. Αν δεν θέλεις να μπλέξεις με γιατρούς, φάρμακα και εξετάσεις φρόντισε να είσαι πιο συνετός στις γιορτές. Αν δεν καταφέρεις, θα πρέπει να μάθεις να «μαζεύεσαι» τουλάχιστον, μετά από αυτές.
Δυο αφετηρίες σε μια χρονιά
Στην πραγματικότητα, οι μεγάλες αλλαγές στη ζωή (και στην υγεία μας) συμβαίνουν στις δυο αφετηρίες της κάθε χρονιάς: τον Ιανουάριο και το Σεπτέμβριο. Δεν είναι τυχαίο το ότι όσοι ξεκινούν να διορθώσουν τα κακώς κείμενα, σε αυτές τις δυο χρονικές στιγμές του έτους έχουν και τα μεγαλύτερα ποσοστά επιτυχίας.
Γιατί; Κυρίως επειδή χρησιμοποιούν το χρόνο σαν σύμμαχο, όχι ως αντίπαλο (σ.σ. έχω ένα μήνα για μπω στο μικρότερο κουστούμι ή φόρεμα). Επειδή στοχεύουν μακροπρόθεσμα και είναι πιο πρόθυμοι να συνδυάσουν πρακτικές, που θα βοηθήσουν σε βάθος χρόνου.
Μπαίνει deadline στην αλλαγή εικόνας;
Σε αντίθεση, με το «θέλω να απαλλαγώ από την κακή εικόνα μου… χθες και με κάθε κόστος». Γι’ αυτό ακριβώς, δεν μπορεί να είναι αποτελεσματική μια πολύ σύντομη, με ημερομηνία λήξης, παρέμβαση. Απαιτείται χρόνος για να αλλάξει κάποιος προοπτική, να εκπαιδευτεί στο να διαχειρίζεται σωστά και ευέλικτα τις διαφορετικές περιστάσεις, ή ακόμα και να βάλει σωστότερα προτεραιότητες στην καθημερινότητά του.
Κοίτα μακριά, όχι τα… πόδια σου!
Βλέπεις, δεν αρκεί να θες ανυπόμονα να αλλάξεις (σ.σ. λες και μπορείς να σπρώξεις το χρόνο ή να εκβιάσεις το σώμα σου). Πρέπει να αποκτήσεις ένα μακροπρόθεσμο πλάνο, για το τι πρέπει να διορθώσεις στη σχέση σου με το φαγητό και κατ’ επέκταση στην καθημερινότητά σου. Δεν θα βρεις λύση, κάνοντας νηστεία και προσευχή, καρτερώντας την εποχή του χρόνου που θα είσαι ήρεμος και χωρίς απαιτητικές υποχρεώσεις. Η απάντηση βρίσκεται σε όλα αυτά που κάνεις – ή δεν κάνεις – κάθε τυπική μέρα.
«Κι εγώ που παίρνω βάρος με τον… αέρα»;
Ακόμα κι αν το σώμα σου έχει αλλάξει συμπεριφορά, είτε γιατί μεγαλώνεις, είτε για προέκυψε μια αλλαγή στην ορμονική ισορροπία (σ.σ. ενδοκρινολογικά προβλήματα, κλιμακτήριος, εμμηνορυσιακά προβλήματα) δεν ωφελεί να αναπολείς τα περασμένα μεγαλεία. Πρέπει απλά να προσαρμόσεις το σχέδιο σου στις νέες ανάγκες και απαιτήσεις. Ίσως πρέπει να συνεπικουρήσουν την προσπάθειά σου και άλλες ειδικότητες, αλλά αν ξετυλίξεις το νήμα του… μυστηρίου θα βρεις και τον τρόπο να αντιμετωπίσεις την νέα σου πραγματικότητα. Χωρίς να σημαίνει ότι δεν θα τα καταφέρεις. Απλά πρέπει πρώτα να αποσαφηνίσεις το πρόβλημα για να γίνεις αποτελεσματικός-ή.
Δεν σε κυνηγά κανένας…
Μην ενδίδεις στον πειρασμό του γρήγορα και πολύ, μόνο ζημιά (ανεπανόρθωτη) θα κάνεις στο σώμα και το μυαλό σου. Θα εντείνεις τον αυτοπεριορισμό, τη στέρηση και την πίεση προς εσένα, τόσο ώστε να είναι απλά θέμα χρόνου να σου επιστρέψει εναντίον σου σαν boomerang.
Με την ευκαιρία λοιπόν της νέας αφετηρίας του έτους, κάνε ένα βήμα στο να λύσεις το πρόβλημα, αντί να το επιδεινώσεις: ζήτα σοβαρή επαγγελματική καθοδήγηση ώστε να αλλάξεις νοοτροπία και πρακτική (σ.σ. και όχι τα φώτα στο σώμα σου)!
Γιώργος Μίλεσης MSc
Κλινικός Διαιτολόγος–Διατροφολόγος
References
Boutelle N, Kirschenbaum DS, Baker RC, and ME Mitchell. How can obese weight controllers minimize weight gain during the high risk holiday season? By self-monitoring very consistently. Health Psychology 1999; 18(4): 364-8.
Klesges RC, Klem L, and CR Bene. Effects of dietary restraint, obesity, and gender on holiday eating behavior and weight gain. Journal of Abnormal Psychology 1989; 98(4): 499-503
Phelan S, Wing RR, Raynor HA, Dibello, J, Nedeau, K, and W Peng. Holiday weight management by successful weight losers and normal weight individuals. Journal of Consulting and Clinical Psychology 2008; 76(3): 442-48
Roberts SB. Holiday Weight Gain: Fact or Fiction? Nutrition Reviews 2000; 58 (12): 378 – 9
Yanovski JA, Yanovski SZ, Sovik KN, et al. A Prospective Study of Holiday Weight Gain. N Engl J Med 2000; 342:861-867
