Γιατί, ως καλεσμένοι σ’ ένα τραπέζι, τρώμε πολύ μεγαλύτερη ποσότητα φαγητού από το σπίτι μας; Η απάντηση δεν είναι τόσο απλή. Μας παρασύρει η παρέα, το πόσο νόστιμο είναι το φαγητό της θείας, το ότι πρέπει να τιμήσουμε τον κόπο του μάγειρα (και να δοκιμάσουμε τι κατάφερε αυτή τη φορά) ή ακόμα και το ότι πρέπει να «το γιορτάσουμε».
Υπάρχουν λοιπόν δυο τύποι υπερφαγίας: το υπερφυσικό επεισόδιο που πυροδοτείται από συναισθηματικούς λόγους και η αδυναμία να σταματήσουμε (έγκαιρα) το φαγητό εφόσον το έχουμε μπροστά μας.
Η παγίδα του να ευχαριστήσεις τον άλλο
Δεδομένου επίσης του ότι τα πολύ επεξεργασμένα τρόφιμα, τείνουν να παρακάμπτουν τα φυσιολογικά σήματα κορεσμού, η εικόνα του άφθονου, λαχταριστού φαγητού σε (γιορτινό) τραπέζι μας μετατρέπει λίγο πολύ σε… ταύρους εν υαλοπωλείο.
Θέλοντας να ευχαριστήσουμε τους καλεσμένους μας, θα σερβίρουμε ότι πιο λιπαρό, πιο αλμυρό και πιο γλυκό μπορούμε να φτιάξουμε, πέφτοντας και οι ίδιοι στην «παγίδα». Θα σερβίρουμε μεγάλη ποσότητα, θα φάμε πολύ γρήγορα, θα δυσκολευτούμε να αφήσουμε φαγητό στο πιάτο ή πολύ απλά θα το φάμε όλο, όσο κι αν είναι. Κάτι παρόμοιο θα συμβεί όταν πάμε κι εμείς ως καλεσμένοι.
«Φτιάξτε τα φρένα σας…»
Όπως και να ‘χει, θα πρέπει να προσπαθήσουμε να «πατήσουμε φρένο» νωρίτερα. Για να το επιτύχουμε, πρέπει να επικεντρωθούμε στο φαγητό μας την ώρα του γεύματος, να το γευτούμε, να το απολαύσουμε και να μην προσπαθούμε να «σβήσουμε» την πείνα μας όσο πιο σύντομα γίνεται. Μειώστε το ρυθμό που τρώτε το γεύμα, ώστε να μπορέσετε πιο εύκολα να αντιληφθείτε το πότε πρέπει να σταματήσετε.
Επικεντρωθείτε στο φαγητό σας
Δώστε προσοχή στο φαγητό που βάζετε στο στόμα. Μην κάνετε κάτι παράλληλα, εκτός από το συζητάτε με τους υπολοίπους, απομακρύνετε τα κινητά και τα tablet από το τραπέζι και συγκεντρωθείτε στο φαγητό που έχετε μπροστά σας.
Σερβίρετε λιγότερο φαγητό, από ότι πιστεύετε ότι χρειάζεστε για να χορτάσετε, ενώ προσθέστε μεγαλύτερη ποσότητα από σαλάτα και πατάτες ή ρύζι. Θυμηθείτε ότι τρώμε και με το «μάτι», οπότε η συνολική εικόνα θα πρέπει να φαίνεται «γεμάτη».
Προσέξτε τη ζάχαρη και το αλάτι
Μην προσθέσετε επιπλέον αλάτι στο πιάτο σας, παρ’ ότι μπορεί να «χρειάζεται», ειδικά πριν δοκιμάσετε. Είναι βέβαιο ότι θα καταναλώσουμε πολύ μεγαλύτερη ποσότητα από ένα τρόφιμο, όταν αυτό είναι πιο αλμυρό φαγητό.
Κατ’ επέκταση, ιδιαίτερη προσοχή θέλουν οι ξηροί καρποί, πριν ή και μετά το γεύμα. Δεν είναι καθόλου εύκολο να σταματήσουμε, από τη στιγμή που θα τους βάλουμε στη χούφτα μας.
Κάτι παρόμοιο ισχύει με τα γλυκά, που θα ακολουθήσουν ως επιδόρπιο. Η ζάχαρη δεν μπορεί να επιφέρει ποτέ κορεσμό, μην περιμένετε να φουσκώσετε από τα γλυκά. Διαλέξτε ένα από αυτά που θα δείτε και μοιραστείτε το με τον διπλανό σας.
Κάτι πρέπει να μείνει πίσω…
Όσο κι αν ακούγεται περίεργο, δεν πρέπει να δοκιμάσετε/ φάτε ό,τι βρεθεί στο δρόμο σας. Πρέπει να πάρετε (δύσκολες) αποφάσεις. Κάτι θα φάτε και κάτι πρέπει να αφήσετε. Διαλέξτε τα πιο αγαπημένα πιάτα, ειδικά αν δεν είναι τηγανητά ή δεν περιέχουν κρέμα γάλακτος, ώστε να μη σας μείνει το παράπονο ότι στερηθήκατε το φαγητό και δεν χαρήκατε… το τραπέζι!
Βιβλιογραφία (References)
Robinson et al, eating attentively: a systematic review and meta-analysis of the effect of food intake memory and awareness on eating. Am J Clin Nutr. 2013 Apr; 97 (4):728-42
Tryon, MS, Carter, CS, Decant, R, Laugero, KD. Chronic stress exposure may affect the brain’s response to high calorie food cues and predispose to obesogenic eating habits. Physiol Behav. 2013, Aug 15; 120:233-42.
Γιώργος Μίλεσης Msc
Κλινικός Διαιτολόγος
