Οι γιορτές των Χριστουγέννων πλησιάζουν και οι περισσότεροι μας περιμένουμε ανυπόμονα τις χαρμόσυνες αυτές ημέρες, για πολλούς και διαφορετικούς λόγους. Άλλοι για να κάνουν τα ταξίδια και τις διακοπές τους, άλλοι για να πάρουν (και να δώσουν) τα εθιμοτυπικά δωράκια τους και άλλοι να απολαύσουν τα ιδιαίτερα εδέσματα στα άφθονα τραπέζια και μπουφέδες. Και…καλώς ή κακώς οι μέρες αυτές συνδέονται παραδοσιακά και άρρηκτα με πολλές γευστικές λιχουδιές. Η γεμιστή γαλοπούλα, οι λαχανοντολμάδες, οι πίτες μας προκαλούν σε κάθε τους εμφάνιση ενώ τα αμέτρητα μελομακάρoνα, οι κουραμπιέδες, οι δίπλες και τα σοκολατάκια ξεπροβάλλουν από παντού, όπου κι αν βρισκόμαστε: στο σπίτι, στη δουλειά, στα καταστήματα, στις επισκέψεις, στα τραπέζια…
Παντοτινές αξίες
«Ε, και; Για αυτό τα λένε Χριστούγεννα» θα σκεφτόταν κάποιος…Η αλήθεια είναι ότι Χριστούγεννα χωρίς όλα τα παραπάνω δεν είναι Χριστούγεννα μιας και ένα τραπέζι ή μπουφές θα φέρει την οικογένεια και τους φίλους κοντά, όπως και ένα κουτί με δίπλες θα γλυκάνει τους συναδέλφους μας στην εργασία. Βλέπετε το φαγητό ή το γλυκό μεταξύ των άλλων κατέχει και συμβολική αξία, ιδίως τούτη την εποχή όπου εκφράζουμε τα πιο ζεστά μας συναισθήματα. Άλλωστε οι περισσότεροι είναι λάτρεις των παραπάνω γευστικών πειρασμών και τα περιμένουν πώς και πώς. Από την άλλη πλευρά όμως πολλοί ανησυχούν και για τη σιλουέτα τους και φοβούνται μη το παρακάνουν «επιφορτώνοντας» τον οργανισμό τους με περίσσεια ζάχαρης, λίπους και τελικά θερμίδων.
Παν μέτρον άριστον!
Σε κάθε περίπτωση θα ήταν καλό να ακολουθούμε μερικά έξυπνα βήματα ώστε και να μη στερηθούμε αλλά και να μη φτάσουμε στο άλλο διατροφικό άκρο, της υπερβολής. Ο σκοπός είναι να συνδυάσουμε την όμορφη ατμόσφαιρα και στιγμές με το ωραίο φαγητό και γλυκό κι όχι αφού φάμε, να μας «φάνε» αυτά! Αρκεί να θυμάστε ότι τίποτα δεν απαγορεύεται αλλά και πως η απόλαυση δεν είναι ανάλογη της ποσότητας!
Επίσημη περίσταση
Για να μην παρασύρεστε όταν είστε σε ένα επίσημο δείπνο, μπουφέ ή εστιατόριο, αναλογιστείτε από πριν τις ποσότητες και τα είδη των τροφών που θα σας προσφερθούν, τις κοινωνικές πιέσεις για να φάτε, τη διαθεσιμότητα των «έξτρα» (π.χ. ορεκτικά πριν το γεύμα, γλυκά μετά το γεύμα) και το αλκοόλ. Με λίγα λόγια σκεφτείτε από νωρίς το «που», (άρα «τι και πόσο»), και «με ποιους»…Ωφελεί επίσης να θυμάστε ότι οι μερίδες του εστιατορίου είναι μεγαλύτερες απ’ όσο χρειάζεστε, οπότε καλό θα ήταν να προνοήσετε πως θα νιώθετε μερικά λεπτά αφού φάτε… Μοιραστείτε έτσι με κάποιον άλλο το επιδόρπιο ή, ακόμα καλύτερα, μοιράσετε αμέσως μέρος της μερίδας σας από το κύριο πιάτο για να δοκιμάσουν όλοι.
Οικοδεσπότης και καλεσμένος
Επίσης, σε ένα πιθανό κάλεσμα μπορείτε αν είναι δυνατόν να μάθετε εκ των προτέρων τι θα σερβιριστεί. Προσφερθείτε να βοηθήσετε στο σερβίρισμα, ώστε να ελέγξετε το μέγεθος των μερίδων, ή ζητήστε μια μικρή μερίδα. Γεμίστε το πιάτο σας με σαλάτα ή λαχανικά και πάρτε μικρότερες ποσότητες από οτιδήποτε άλλο. Αυτό βοηθά εξίσου στον έλεγχο της ποσότητας και δεν προκαλεί την προσοχή των άλλων στην προσπάθεια σας να μη φάτε υπερβολικά. Στη θέση του οικοδεσπότη, πρώτα πρώτα αναρωτηθείτε εάν είστε υποχρεωμένοι να προσφέρετε ένα εορτινό γεύμα πλούσιο σε λιπαρά και θερμίδες. Πολλοί άνθρωποι είτε προσέχουν το βάρος τους είτε τη δίαιτα τους για λόγους υγείας. Ένα πιο ελαφρύ και γευστικό τραπέζι θα γίνει εξίσου αποδεκτό από τους καλεσμένους και οπωσδήποτε δεν αποτελεί ένδειξη κακής φιλοξενίας. Αν σας μείνει φαγητό, είτε προσφέρετέ το στους καλεσμένους σας να το πάρουν μαζί τους σε μια σακουλίτσα ή μοιράστε το την επόμενη ημέρα ή καταψύξτε το αμέσως.
Πάρτυ
Το να μη φάτε τίποτα ενόψει ενός πάρτι είναι πιθανό να οδηγήσει αργότερα σε υπερβολικό φαγητό. Αντίθετα, το να φάτε ελαφρά την προηγούμενη και την επόμενη ημέρα ίσως αποτελεί καλύτερο σχεδιασμό. Επίσης είναι σημαντικό να έχετε ένα σχέδιο αντιμετώπισης του αλκοόλ κι αυτό γιατί τείνει να χαλαρώνει την απόφαση να τρώμε με μέτρο. Κρατήστε στο νου σας πως δεν είστε υποχρεωμένοι να τρώτε για να ευχαριστήσετε τους άλλους και οι γύρω σας σπάνια παρατηρούν τι τρώτε και πίνετε.
Μπουφέ
Δείτε προσεκτικά τι διατίθεται πριν βάλετε οτιδήποτε στο πιάτο σας. Εντοπίστε λίγα φαγητά που σας αρέσουν πραγματικά (αντί να δοκιμάζετε λίγο από όλα) και διαλέξτε κάποιες γαρνιτούρες πιο ελαφριές. Προσπαθήστε να χρησιμοποιήσετε ένα πιάτο σαλάτας αντί για ένα πιάτο γεύματος μεγάλου μεγέθους και…αντιμετωπίστε το φυσικά σαν καθιστό γεύμα. Επισκεφτείτε το μπουφέ μόνο μια φορά και, αφού φάτε, ξεφορτωθείτε το πιάτο σας όσο συντομότερα γίνεται.
«Φάε, φάε, γιατί δεν τρως;»
Εάν ανησυχείτε μήπως προσβληθούν κάποιοι επειδή δεν τρώτε όλα όσα σας προσφέρονται ή τραβήξετε την προσοχή αν δεν φάτε όσο οι άλλοι, είναι καιρός να εξασκηθείτε στο να λέτε «όχι» ευγενικά και σταθερά. Σκεφτείτε πως θα αισθανόσασταν αν ήσασταν εσείς ο οικοδεσπότης και κάποιος αρνιόταν το φαγητό με αυτόν τον τρόπο. Παρατηρείστε προσεκτικά για να δείτε εάν κάποιοι τρώνε πάντοτε μεγάλες μερίδες από οτιδήποτε διατίθεται και με ποιόν τρόπο αντιδρούν οι άλλοι εάν αυτό δε συμβαίνει. Αναρωτηθείτε τέλος κατά πόσο θα ήταν λογικό να αντιδράσετε αρνητικά σε τέτοιες καταστάσεις και κατά πόσο θα ήταν καλό να κάνετε κάτι τέτοιο.
Τέλος του έτους, όχι τέλος του κόσμου!
Ακόμα και αν κάποια ημέρα «χάσουμε τον έλεγχο» και υπερκαταναλώσουμε φαγητό και γλυκά δε χάλασε ο κόσμος! Ίσως βοηθήσει το να σκεφτείτε τρόπους για να κάνετε τις εορταστικές εκδηλώσεις πιο απολαυστικές, τρόπους που δεν περιλαμβάνουν απαραίτητα μεγάλες ποσότητες φαγητού και να τους δοκιμάσετε. Προσπαθήστε να δίνετε προσοχή σε εκείνα τα χαρακτηριστικά των ειδικών περιστάσεων που τις κάνει απολαυστικές.
Οι γιορτινές ημέρες θα πρέπει να είναι ημέρες χαράς με τους φίλους και την οικογένειά σας χωρίς άγχος για τη διατροφή και τη φιγούρα σας. Το πιο σημαντικό σε κάθε περίπτωση είναι το μέτρο και να θυμάστε ότι τα εορτινά εδέσματα συμβολίζουν τα Χριστούγεννα και δεν είναι ο αυτοσκοπός τους. Πειραματιστείτε έτσι με την πιθανότητα να περάσετε καλά χωρίς να έχετε στο μυαλό σας μονίμως τους πειρασμούς και…χρόνια σας πολλά!
Δημήτριος Πέτσιος Msc
Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
info@diatistrofis.gr
