Αποτοξίνωση: ποιος είναι ο ρόλος της διατροφής στην υγεία του συκωτιού;

Εάν ψάξετε τον όρο «δίαιτες αποτοξίνωσης» (detox diets) στο διαδίκτυο θα σας εμφανισθούν περίπου 4.500.000 αποτελέσματα! Η βασική ιδέα πίσω από τις δίαιτες αποτοξίνωσης λέει πως απομακρύνουν όλες εκείνες τις βλαβερές ουσίες που συσσωρεύονται στο σώμα λόγω της μη ποιοτικής διατροφής, της λήψης φαρμάκων, του αλκοόλ και του περιβάλλοντος. Η διάρκειά τους είναι συνήθως 10 με 20 ημέρες και περιλαμβάνουν την υποκατάσταση γευμάτων με υγρά ή τροφές που «επανεκκινούν» τον οργανισμό.

Η ιδέα φαντάζει πράγματι ελκυστική, ιδιαίτερα όταν εκτός από την αποτοξίνωση οι διατροφές αυτού του τύπου υπόσχονται παράλληλη απώλεια βάρους. Δυστυχώς όμως τα δεδομένα που έχουν σήμερα στα χέρια τους οι επιστήμονες για τις detox δίαιτες δεν επαρκούν για να αποδείξουν την αποτελεσματικότητά τους.

Δεν μπορεί το σώμα να απομακρύνει από μόνο του τις τοξίνες; Φυσικά και ναι. Το ανθρώπινο σώμα διαθέτει εξειδικευμένους μηχανισμούς για την απομάκρυνση των τοξινών, μέσα από την αναπνοή, το δέρμα, τα νεφρά και φυσικά το συκώτι (ήπαρ). Το τελευταίο αποτελεί ένα ακούραστο εργοστάσιο το οποίο φροντίζει να «καθαρίζει» το σώμα από κάθε επικίνδυνο «εισβολέα». Άρα λοιπόν εάν στόχος σας είναι η αποτοξίνωση, η προστασία του ήπατος και η ενίσχυση της λειτουργίας του θα πρέπει να είναι πρωταρχικό σας μέλημά.

Πως μπορεί η διατροφή να προστατεύσει το συκώτι; Η υγεία του ήπατος μπορεί να επηρεαστεί από πολλούς παράγοντες, με τη διατροφή να αποτελεί έναν από αυτούς. Το κεφάλαιο διατροφή και υγεία του ήπατος είναι πολύ μεγάλο. Παρ’ όλ’ αυτά ακολουθούν οι 5 βασικότερες αρχές μίας δίαιτας που βελτιστοποιεί τη λειτουργία του συκωτιού:

• Χάστε σταδιακά τα περιττά κιλά.
• Περιορίστε την κατανάλωση ζάχαρης από γλυκίσματα και αναψυκτικά, και λιπαρών από ζωικά ή τηγανητά τρόφιμα.
• Καταναλώστε λιπαρά ψάρια, πλούσια σε καλά ωμέγα πολυακόρεστα λιπαρά.
• Δώστε έμφαση σε λαχανικά, φρούτα και δημητριακά ολικής άλεσης.
• Περιορίστε όσο το δυνατόν περισσότερο την κατανάλωση αλκοόλ.

Τα συμπληρώματα διατροφής προστατεύουν ή βλάπτουν το συκώτι; Σίγουρα θα έχετε ακούσει τη φήμη πως τα συμπληρώματα διατροφής επιβαρύνουν την υγεία του ήπατος. Θα πρέπει όμως να γνωρίζετε πως τα επιστημονικά δεδομένα που υπάρχουν, αναφέρονται είτε σε υπερβολικές δοσολογίες, είτε σε μη επαρκώς μελετημένα συστατικά.

Στο άλλο άκρο της πεποίθησης αυτής βρίσκονται φυσικά συστατικά τα οποία προστατεύουν τα κύτταρα του συκωτιού. Τέτοιο παράδειγμα είναι η χολίνη του αυγού. Η τελευταία μάλιστα συνοδεύεται από επίσημους ισχυρισμούς υγείας της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) που αναφέρονται στη συμβολή της χολίνης στη φυσιολογική λειτουργία του ήπατος και στον μεταβολισμό των λιπιδίων.

Ακόμα ένα φυτό το οποίο χρησιμοποιείται παραδοσιακά για την προστασία του ήπατος για περισσότερα από 2.000 χρόνια είναι το γαϊδουράγκαθο ή Σίλυβο το μαριανό (Μilk Τhistle). Η ουσία του γαϊδουράγκαθου που το καθιστά τόσο ευεργετικό, ονομάζεται σιλυμαρίνη και φαίνεται πως έχει αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδη δράση, ενώ την ίδια στιγμή εμποδίζει τη συσσώρευση τοξινών στο σώμα.

Το συμπέρασμα λοιπόν είναι πως εάν θέλετε να ακολουθήσετε μία αποτοξινωτική διατροφή όχι μόνο στη θεωρία αλλά και στην πράξη, δεν έχετε παρά να δώσετε έμφαση στην προστασία του οργάνου εκείνου που έχει από τη φύση του το ρόλο αυτό! Το συκώτι σας.

Επιστημονική ομάδα Vitamins Academy

http://www.powerhealth.gr/en/vitamins-academy/

Βιβλιογραφία:

1. Fan J G et al. JRole of diet and nutritional management in non-alcoholic fatty liver disease. J Gastroenterol Hepatol. 2013
2. British Liver Trust. Diet and Liver Disease. Last accessed 16/11/2015.

http://www.britishlivertrust.org.uk/liver-information/diet-and-liver-disease/

3. Rinella ME. Nonalcoholic fatty liver disease: a systematic review. JAMA. 2015 Jun 9;313(22):2263-73.
4. Papandreou D, Andreou E. Role of diet on non-alcoholic fatty liver disease: An updated narrative review. World J Hepatol. 2015 Mar 27;7(3):575-82
5. Berkley Wellness. Dietary Supplements Can Harm the Liver. Last accessed 16/11/2015.

http://www.berkeleywellness.com/supplements/herbal-supplements/article/dietary-supplements-can-harm-liver

6. National Institute of Alternative and Complementary Medicine. Milk Thistle. September, 2012.
7. EFSA. Scientific Opinion on the substantiation of health claims related to choline and contribution to normal lipid metabolism (ID 3186), maintenance of normal liver function (ID 1501), contribution to normal homocysteine metabolism (ID 3090), maintenance of normal neurological function (ID 1502), contribution to normal cognitive function (ID 1502), and brain and neurological development (ID 1503) pursuant to Article 13(1) of Regulation (EC) No 1924/2006. EFSA Journal 2011;9(4):2056.