Ο αυτισμός είναι μια διαταραχή ανάπτυξης του νευρικού συστήματος, που χαρακτηρίζεται από μειωμένη κοινωνική αλληλεπίδραση και επικοινωνία, καθώς και από την περιορισμένη και επαναλαμβανόμενη συμπεριφορά. Όλες αυτές οι ενδείξεις ξεκινούν πριν το παιδί γίνει τριών ετών.

Στατιστικά, ο αυτισμός εμφανίζεται σε περίπου 1 ή 2 ανά 1.000 άτομα. Περιλαμβάνει πολλά μέρη του εγκεφάλου, το πώς όμως συμβαίνει αυτό δεν μας είναι απόλυτα κατανοητό. Τελευταία, υπάρχει η άποψη ότι αφορά ολόκληρο το σώμα, ότι δηλ. ο εγκέφαλος επηρεάζεται από διάφορες βιοχημικές διαταραχές που λαμβάνουν χώρα στο σώμα.

Υπ’ αυτό το σκεπτικό, κάποιες αλλαγές στη δίαιτα μπορούν να επηρεάσουν τις διαδικασίες και να συμβάλουν στη βελτίωση των συμπτωμάτων. Παρακάτω θα δούμε πώς επιδρούν στον εγκέφαλο διάφορες διαδικασίες. Όταν υπάρχει υπερανάπτυξη ζυμών στο σώμα, διάφορες τοξίνες εισβάλλουν στο αίμα και από εκεί στον εγκέφαλο, προκαλώντας συμπτώματα όπως θολή σκέψη και συμπεριφορά μεθυσμένου. Ακόμη, όταν η βιοχημεία της μεθυλίωσης δεν πραγματοποιείται σωστά, οι νευροδιαβιβαστές δεν μπορούν να μεθυλιωθούν, αυξάνοντας την πιθανότητα για άγχος, κατάθλιψη και διαταραχές ύπνου. Φλεγμονή στο έντερο και τον εγκέφαλο μπορεί να προκληθεί από τοξίνες, ευαισθησία σε τροφές, βακτήρια ή ζύμες στο έντερο.

Αυτό μπορεί να προκαλέσει πόνο που επηρεάζει τη συμπεριφορά: αυτοτραυματιστική συμπεριφορά, σκύψιμο πάνω σε έπιπλα και χτύπημα του κεφαλιού. Όταν η αποτοξίνωση είναι φτωχή, οι τοξίνες από τις τροφές και το περιβάλλον συσσωρεύονται στον εγκέφαλο και δρουν σαν φάρμακα, προκαλώντας ευερεθιστότητα, επιθετικότητα και ζημιά στα κύτταρα. Όταν η πέψη είναι φτωχή και το έντερο διαπερατό, τα θρεπτικά συστατικά δεν απορροφώνται σωστά. Αυτό οδηγεί σε ελλείψεις θρεπτικών, που μπορεί να επηρεάσουν τις λειτουργίες των κυττάρων, συμπεριλαμβανομένων και των εγκεφαλικών. Ανεπαρκής διάσπαση της γλουτένης, της καζεΐνης και της σόγιας μπορεί να προκαλέσει υπερέκκριση οπιούχων, με συνεπακόλουθα τη θολή σκέψη, την αντοχή στον πόνο, την εξάρτηση, την τάση απομόνωσης και την ευερεθιστότητα.

Η βελτίωση της πέψης και η μείωση της φλεγμονής είναι σημαντικά βήματα για την υγεία, στους ασθενείς με αυτισμό. Η συμπεριφορά, η γλώσσα και τα δερματικά εξανθήματα βελτιώνονται.

Αφαιρέστε από τη διατροφή του αυτιστικού τις τροφές που πυροδοτούν την φλεγμονή. Η γλουτένη, η καζεΐνη, η σόγια, το καλαμπόκι και τα αυγά θεωρούνται παράγοντες που συχνά προκαλούν φλεγμονή στο έντερο. Πιο δημοφιλείς και αποτελεσματικές είναι οι δίαιτες ελεύθερες γλουτένης ή καζεΐνης. Η δίαιτα ελεύθερη γλουτένης αποκλείει οτιδήποτε περιέχει σιτάρι, βρώμη, κριθάρι και σίκαλη. Η καζεΐνη περιέχεται στο γάλα. Επιπλέον, η ζάχαρη και τα επεξεργασμένα λίπη συμβάλλουν στη φλεγμονή, γι’ αυτό συστήνεται η αποφυγή τους.

Προσθέστε τροφές που θεραπεύουν το έντερο. Τροφές όπως το τζίντζερ και ο κουρκουμάς, μειώνουν σημαντικά την φλεγμονή. Τα ιχθυέλαια και τα καρύδια περιέχουν τα πολύτιμα ω-3 που έχουν αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Ακόμη, οι τροφές που έχουν υποστεί ζύμωση βοηθούν στη θεραπεία του εντέρου.

Επιλέξτε τροφές που περιέχουν ωφέλιμα βακτήρια. Τροφές που έχουν υποστεί ζύμωση, όπως το γιαούρτι, το κεφίρ και το λάχανο τουρσί, μειώνουν την φλεγμονή και διαμορφώνουν ένα θεραπευτικό περιβάλλον.

Προσθέστε τροφές που αυξάνουν τα ωφέλιμα βακτήρια. Τα πρεβιοτικά είναι τροφές συχνά υψηλές σε διαλυτές ίνες, που ευνοούν την ανάπτυξη των ωφέλιμων βακτηρίων στο έντερο. Τέτοιες τροφές είναι τα σπαράγγια, οι μπανάνες, τα όσπρια, η ρίζα πικραλίδας, το σκόρδο, το μέλι, το κεφίρ/ το γιαούρτι, το κρεμμύδι, ο αρακάς και το πράσο. Το βουτυρικό οξύ είναι ένα λιπαρό οξύ μικρής αλύσου, που υπάρχει στο βούτυρο και βοηθά στη θρέψη της εσωτερικής επιφάνειας του εντέρου.

Για την πρόληψη των διατροφικών ελλείψεων που παρατηρούνται στα παιδιά με αυτισμό, αυτά θα πρέπει να ακολουθούν ένα ισορροπημένο διαιτολόγιο με ποικιλία τροφών για την κάλυψη των θρεπτικών αναγκών τους. Σε περίπτωση που το διαιτολόγιο δεν είναι ισορροπημένο, προτείνεται η συμπληρωματική χορήγηση βιταμινών, μετάλλων, λιπαρών οξέων και αμινοξέων.

Οι ζύμες είναι παθογόνοι οργανισμοί που μπορούν να επηρεάσουν τα επίπεδα ενέργειας, την καθαρότητα της σκέψης και την εντερική λειτουργία. Υπερανάπτυξη ζυμών μπορεί να πυροδοτηθεί από τη λήψη αντιβιοτικών. Τρόφιμα που τρέφουν τις ζύμες και θα πρέπει να αποφεύγονται, είναι τα σάκχαρα, δηλ. τα γλυκά, τα μπισκότα, οι χυμοί φρούτων και τα αποξηραμένα φρούτα, τα προϊόντα ζύμωσης όπως το ψωμί, τα σταφύλια, τα δαμάσκηνα, το ωριμασμένο κρέας, τα τυριά και τα ξύδια. Τα αμυλούχα, όπως οι πατάτες, το καλαμπόκι και τα δημητριακά ελεύθερα γλουτένης μπορούν επίσης, να θρέψουν τις ζύμες.

Αντίθετα, συστήνεται η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε προβιοτικά, οι οποίες περιέχουν ωφέλιμα βακτήρια και υποστηρίζουν την διαμόρφωση ενός υγιούς περιβάλλοντος στο έντερο.

Όταν η αντιοξείδωση δεν λειτουργήσει σωστά ή υπερλειτουργήσει, εξαιτίας τοξινών, η αποφυγή τοξινών από τις τροφές είναι σημαντική. Οι τοξίνες μπορεί να επηρεάσουν τον εγκέφαλο, προκαλώντας υπερδραστηριότητα, επιθετικότητα, ευερεθιστότητα και αυτοτραυματιστική συμπεριφορά.

Αποφεύγετε τα πρόσθετα τροφίμων. Τα συντηρητικά, τα ενισχυτικά γεύσης και τα λοιπά χημικά πρόσθετα δεν μπορεί να τα επεξεργαστεί εύκολα ο οργανισμός.

Αποφύγετε τις τοξίνες που σχηματίζονται κατά την προετοιμασία των γευμάτων. Μη χρησιμοποιείτε αλουμίνιο και πλαστικό στο μαγείρεμα. Αποφύγετε τα κονσερβοποιημένα τρόφιμα, τα τηγάνια αλουμινίου, το αλουμινόχαρτο και τη χρήση πλαστικών κατά τη θέρμανση στο φούρνο μικροκυμάτων.

Να επιλέγετε βιολογικά προϊόντα.

Ακολουθήστε δίαιτα πλούσια σε αντιοξειδωτικά (β-καροτένιο: καρότα, βερίκοκα, κολοκυθάκια, λάχανο, σπανάκι, μπρόκολο, συκώτι, αυγό// βιταμίνη C: κολοκυθάκια, μπρόκολο, φυλλώδη λαχανικά, εσπεριδοειδή // βιταμίνη Ε: ελαιόλαδο, ηλιέλαιο, ηλιόσποροι, αμύγδαλα, φουντούκια, πράσινα φυλλώδη λαχανικά, αβοκάντο // βιταμίνη Β6: ηλιόσποροι, φιστίκια, καρύδια, φακές, φασόλια, ολικής αλέσεως δημητριακά // βιταμίνη Β12: συκώτι, αυγά, ψάρια, αρνί, μοσχάρι //Φυλλικό οξύ: φασόλια, πράσινα φυλλώδη λαχανικά, μπανάνα, συκώτι // ω-3 λιπαρά οξέα: ιχθυέλαια, λιπαρά ψάρια, καρύδια // γλουταθειόνη: σπαράγγια, καρπούζι, μπρόκολο, παπάγια, αβοκάντο)

Η μεθυλίωση είναι βιοχημικό μονοπάτι, που δεν λειτουργεί σωστά σε πολλά παιδιά με αυτισμό. Μπορεί να παρακαμφθεί, αποφεύγοντας ουσίες και παρέχοντας τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά.

Ο περιορισμός φαινολών και σαλικυλικών είναι σημαντικός. Αυτά περιέχονται σε πρόσθετα, ενισχυτικά γεύσης, συντηρητικά, χρωστικές. Μπορεί ακόμη να υπάρχουν σε φρούτα, όπως το σταφύλι, τα μήλα, τα αμύγδαλα, το μέλι και άλλα.

Η βιταμίνη B12, B6, το φυλλικό οξύ, το μαγνήσιο και ο ψευδάργυρος μπορεί να βελτιώσουν τη διαδικασία της μεθυλίωσης. Πηγές B12, B6, φυλλικού οξέος αναφέρθηκαν πιο πάνω. Μαγνήσιο βρίσκεται σε κολοκυθάκια, μπρόκολο, πράσινα φυλλώδη λαχανικά, προϊόντα ολικής αλέσεως, ξηρούς καρπούς και όσπρια. Καλές πηγές ψευδαργύρου είναι οι σπόροι και οι ξηροί καρποί, τα όσπρια, η βρώμη.

Γράφει η Ελένη Δελβινιώτη, Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος

Πηγή: www.mednutrition.gr

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. American Psychiatric Association (2000). “Diagnostic criteria for 299.00 Autistic Disorder”. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (4th, text revision (DSM-IV-TR) έκδοση). ISBN 0890420254. http://cdc.gov/ncbddd/autism/hcp-dsm.html.

2. Julie Matthews. Diet for autism: Why and How it helps. The Autism File – Autumn 2008