Το να προβλέψουμε το… μέλλον μας δεν είναι τόσο απλό όσο μια ματιά στη μητέρα μας. Μελέτες δείχνουν ότι ενώ τα γονίδιά μας μπορούν να καθορίσουν μέχρι και 80% του βάρους και του σωματικού μας σχήματος, το περιβάλλον και οι προσωπικές μας επιλογές εξακολουθούν να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο. Έτσι, ακόμα και αν είστε φτυστή η μητέρα σας σε παλιές οικογενειακές φωτογραφίες, δεν σημαίνει ότι θα έχετε το ίδιο σχήμα σώματος, σε μέση ηλικία.
Ανταγωνισμός
Σε ορισμένες γυναίκες, το σχήμα σώματος της μητέρας τους είναι ένα μαύρο σύννεφο, που κρέμεται διαρκώς πάνω από το κεφάλι τους. Ασθενείς με ζητήματα εικόνας σώματος ή διαταραγμένη διατροφή, φαίνεται πως έχουν πολύ συγκεκριμένα συναισθήματα και ανησυχίες για το σώμα της μητέρας τους. Οι γυναίκες που δεν ήταν ποτέ υπέρβαρες, μπορεί να αποκτήσουν εμμονή με την αποφυγή αύξησης βάρους, ώστε να μην μοιάσουν στις υπέρβαρες μητέρες τους. Παράλληλα, υπάρχει συχνά μεγάλος ανταγωνισμός μεταξύ μητέρας και κόρης, που συχνά εκδηλώνεται στο βάρος και τις σωματικές διαστάσεις. Δεν είναι τυχαίο το ότι τα κορίτσια που δεν είναι τόσο λεπτά όσο οι μητέρες τους, συχνά αισθάνονται ανεπαρκή.
Γονιδιακή εξάρτηση
Στη δεκαετία του 1990, μελέτες που έγιναν σε πανομοιότυπα δίδυμα έδειξαν ότι τα γονίδια καθορίζουν λίγο-πολύ το σχήμα και το μέγεθος του σώματος, που θα έχουμε στην ενήλικη ζωή. Ωστόσο, νέες έρευνες αποκαλύπτουν πως ορισμένες πτυχές του σχήματος και του μεγέθους του σώματός μας, συνδέονται πιο στενά με τα γονίδια. από άλλες. Το πόσο εύκολα αυξάνουμε τη μυϊκή μας μάζα, για παράδειγμα, είναι ένα άκρως κληρονομικό χαρακτηριστικό. Παρόμοια διαπιστώθηκε ότι κάποιοι άνθρωποι – ευνοημένοι γονιδιακά – χρειάζονται λιγότερη άσκηση για να αυξήσουν τη μυϊκή τους μάζα.
Βάρος αναφοράς
Δυστυχώς, ό,τι καθορίζουν τα γονίδια μπορεί να είναι πολύ δύσκολο να μεταβληθεί. Ακόμη και τα πιο πειθαρχημένα διατροφικά άτομα συχνά μπορεί να αποτύχουν (αφού έχουν χαθεί τα πρώτα κιλά) ή να ανακτήσουν το χαμένο βάρος. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι αυτό οφείλεται στο ότι κάθε άτομο έχει ένα βάρος αναφοράς, που καθορίζεται γενετικά. Αν το βάρος μειωθεί περισσότερο από 10% από το σημείο αυτό, το σώμα σας θα… αντεπιτεθεί. Όσο περισσότερο βάρος χάνετε δηλαδή, τόσο πιο σκληρά εργάζεται σώμα σας για να επανέλθει. Θα αυξηθεί η πείνα και ο μεταβολικός ρυθμός, θα αρχίσετε να ποθείτε εντονότερα κάποια τρόφιμα (π.χ. γλυκά) και σταδιακά γίνεται πολύ πιο δύσκολο το να αντισταθείτε.
Κόντρα
Είναι εξαιρετικά δύσκολο να παρακάμψουμε την όποια γενετική προδιάθεση. Απαιτείται έντονη άσκηση για μυϊκή αναδόμηση ώστε να αναμορφωθεί το σώμα ως ένα βαθμό και να καθυστερήσει το σημείο που η γραμμή του σώματος αρχίζει να διευρύνεται. Ωστόσο, στην εμμηνόπαυση η μυϊκή μάζα αρχίζει να μειώνεται, ώστε τελικά το σώμα να επανέλθει στο σημείο (βάρος) αναφοράς, που ορίζει η γενετική του. Η σκληρή δουλειά, στην πραγματικότητα, θα σας χαρίσει για περισσότερα έτη ένα καλλίγραμμο σώμα και, αν μείνετε σε εγρήγορση στα πενήντα σας, θα πάρετε λιγότερα κιλά και στη συνέχεια, σε σχέση με κάποιον αγύμναστο.
Γιώργος Μίλεσης, MSc
Κλινικός Διαιτολόγος Διατροφολόγος
georgemiles9@gmail.com