Το ύψος στο οποίο θα φτάσει το παιδί μας εξαρτάται από διάφορους παράγοντες. Οι πιο σημαντικοί είναι η κληρονομικότητα και το φύλο. Υπάρχουν όμως και άλλοι σημαντικοί παράγοντες στους οποίους μπορούμε να παρέμβουμε ώστε να εξασφαλίσουμε το μέγιστο δυνατό ύψος. Συγκεκριμένα η διατροφή, η άσκηση, ο ύπνος και η κατάσταση υγείας είναι παράγοντες που προσδιορίζουν σε πιο ύψος θα σταματήσει η ανάπτυξη. Έτσι ενώ δεν υπάρχουν μαγικοί τρόποι που μπορούν να αυξήσουν το ύψος πέρα από το γενετικά καθορισμένο, σίγουρα η έλλειψη κάποιον τροφίμων, η μειωμένη φυσική δραστηριότητα, ο ανεπαρκής ύπνος και ο μη τακτικός έλεγχος της υγείας μπορεί να αναστείλει την ανάπτυξη με αποτέλεσμα να μην φτάσει το παιδί μας στο μέγιστο δυνατό ύψος.
Οι συμβουλές που μπορούμε να ακολουθήσουμε για να πετύχουμε το μέγιστο δυνατό ύψος για το παιδί μας είναι:
1) Σωστή διατροφή: Οι βιταμίνες και τα ιχνοστοιχεία παίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του παιδιού. Έτσι χρειάζεται διατροφή πλούσια σε γαλακτοκομικά, φρούτα και λαχανικά. Συγκεκριμένα :
– Η βιταμίνη C παίζει σημαντικό ρολό στην ανάπτυξη και επιδιόρθωση των οστών και του συνδετικού ιστού που στηρίζουν την σπονδυλική στήλη. Πηγές: πορτοκάλι , λεμόνι, γκρέιπφρουτ, ντομάτα, ανανάς, ακτινίδιο, πιπεριές.
– Το β-καροτένιο είναι σημαντικό για την οστική ανάπτυξη γιατί μετατρέπεται σε βιταμίνη Α η οποία βοήθα στη διατήρηση φυσιολογικής ανάπτυξης και σχηματισμού των οστών. Πηγές: σπανάκι, καρότο, κολοκυθάκια, βερίκοκα, πράσινη πιπεριά.
– Η βιταμίνη D είναι απαραίτητη για τη σκελετική ανάπτυξη και αναδόμηση των οστών. Η έλλειψη της κάνει τα οστά εύθραυστα και λεπτά .Επίσης είναι απαραίτητη για την απορρόφηση του ασβεστίου και την εναπόθεση του στα οστά. Η καλύτερη πηγή της είναι η μικρή και συχνή έκθεση στον ήλιο.
– Το ασβέστιο χρειάζεται για την ανάπτυξη αλλά και διατήρηση των οστών. Μελέτες έχουν δείξει ότι τα παιδιά που προσλαμβάνουν περισσότερο ασβέστιο έχουν μεγαλύτερη οστική ανάπτυξη από αυτά που έχουν χαμηλή κατανάλωση πηγών ασβεστίου. Πηγές: γάλα, γιαούρτι, σαρδέλες, σπανάκι, τυρί.
– O Ψευδάργυρος είναι απαραίτητος για τη σωστή σύνθεση των πρωτεϊνών και για την ανάπτυξη. Η ανεπάρκεια της συνδέεται με μείωση του ρυθμού ανάπτυξης. Πήγες: κόκκινο κρέας, τυρί, ξηροί καρποί, πατάτα, γαλόπουλα, ταχίνι, μαύρη σοκολάτα.
– Οι πρωτεΐνες χρειάζονται για τη στήριξη και δόμηση του μυο-σκελετικού συστήματος. Πηγές: κρέας, ψάρι, κοτόπουλο, αβγό, γάλα, γιαούρτι, όσπρια, ξηροί καρποί.
2) Επαρκής ύπνος τη σωστή ώρα: Κατά τη διάρκεια του ύπνου εκκρίνεται η αυξητική ορμόνη η όποια είναι υπεύθυνη για τη επιμήκυνση των οστών του σκελετού. Η έκκριση της όμως γίνεται συγκεκριμένη στιγμή στο οργανισμό και έτσι σημασία δεν έχει μόνο η διάρκεια του ύπνου αλλά και η ώρα. Συγκεκριμένα ο ύπνος πρέπει να έχει διάρκεια 10-12 ώρες και να ξεκινά κατά τις 8- 9 μμ.
3) Σωματική άσκηση: Η σωματική άσκηση ενδυναμώνει το μυο-σκελετικό σύστημα και επιμηκύνει τα οστά. Τα αθλήματα όπως η κολύμβηση, το μπάσκετ, το τρέξιμο και οι γενικά διατακτικές ασκήσεις ενδυναμώνουν τους μυς που στηρίζουν το σκελετικό σύστημα και βοηθούν στην επιμήκυνση των οστών. Η φυσική δραστηριότητα γενικά αυξάνει το μεταβολισμό, βελτιώνει τη κορμοστασιά και δυναμώνει τον οργανισμό. Προσοχή όμως: η ενόργανη γυμναστική και τα βάρη καταστέλλουν την ανάπτυξη έτσι πρέπει τα παιδιά μας να τα αποφεύγουν μέχρι την ενηλικίωση.
4) Προληπτικός ιατρικός έλεγχος: Υπάρχουν διάφορες παθήσεις όπως σύνδρομο Turner, παθήσεις ενδοκρινολογικού συστήματος (μειωμένη έκκριση αυξητικής ορμόνης), υποθυρεοειδισμός, γιγαντισμός, νανισμός κ.α. που μπορούν να καταστείλουν την ανάπτυξη. Έτσι είναι σημαντικό εάν παρατηρήσουμε αργή σωματική ανάπτυξη στο παιδί μας να απευθύνουμε σε ειδικό και να κάνουμε τις απαραίτητες εξετάσεις ώστε το τυχόν πρόβλημα να μπορεί να αντιμετωπιστεί εγκαίρως και να επιτευχτεί το μέγιστο δυνατό ύψος.
Μαρία Σαρικά
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
Πτυχιούχος Χαροκοπείου Πανεπιστημίου Αθηνών