Πολλοί παραπονιούνται πως κατά τη διάρκεια της νηστείας…παχαίνουν, παρόλο που θεωρητικά η περίοδος αυτή είναι συνώνυμη του περιορισμού και της στέρησης διαφόρων τροφών. Έτσι, αντίθετα με το τι πιστεύουν οι περισσότεροι, η Σαρακοστή μπορεί για αρκετά άτομα να συνδέεται με αύξηση του σωματικού τους βάρους κι όχι αδικαιολόγητα…
Βλέπετε, αφενός η εσφαλμένη αντίληψη ότι “τα νηστίσιμα δεν παχαίνουν” και το γενικότερο αίσθημα της στέρησης, αφετέρου ο μικρότερος κορεσμός που φέρουν τα τρόφιμα που δεν περιέχουν πρωτεΐνη και τέλος η αυξημένη κατανάλωση ελαιόλαδου, ψωμιού, λαδερών και ζυμαρικών (τρώμε παραπάνω και τα συνδυάζουμε με “παπαρίτσες”), κάνουν τη ζημιά. Έτσι εάν ένα νηστίσιμο διαιτολόγιο δεν είναι καλά σχεδιασμένο, ώστε να καλύπτει τις ανάγκες του οργανισμού –και του κορεσμού- σε πρωτεΐνη και θρεπτικά στοιχεία, με μικρά συχνά αλλά και πλήρη γεύματα, κάπου θα ξεφύγουμε.
Τα τρόφιμα που επιτρέπονται στη νηστεία μπορεί να είναι ιδιαίτερα θρεπτικά, αλλά ορισμένα πλούσια και σε θερμίδες και…στην προσπάθειά μας να χορτάσουμε περισσότερο, το παρακάνουμε -πολλές φορές και με λάθος επιλογές-. Εν ολίγοις χρειάζονται συνδυασμοί τροφών στο πιάτο μας (π.χ αρακά με πατάτες με λίγο λάδι, φακόρυζο με λίγο λάδι, μαυρομάτικα φασόλια στη σαλάτα με λίγο λάδι να συνοδεύουν τα μακαρόνια κτλ.) αλλά και υγιεινά σνακ με λίγες θερμίδες. Άλλα έξυπνα γεύματα θεωρούνται αυτά που συνδυάζουν τα μανιτάρια (π.χ πλευρώτους), μιας και αυτά δίνουν πρωτεΐνες καλής βιολογικής αξίας (άρα και κορεσμό) με λίγες θερμίδες. Με ανάλογα τρικ θα πρέπει να διαχειριζόμαστε και τα υπόλοιπα γεύματα της ημέρας, όπως το πρωινό, τα σνακ κτλ. Σε κάθε περίπτωση ωφέλιμη θεωρείται και η βοήθεια από έναν ειδικό διαιτολόγο στην κατάρτιση ενός προγράμματος στα μέτρα του καθενός.
Καλό θα είναι επίσης να προσέχουμε την κατανάλωση σε θαλασσινά. Μπορούν να υποκαταστήσουν το κρέας προσφέροντας στον οργανισμό μας πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας και είναι πλούσια σε ω-3 λιπαρά, αλλά όχι τηγανιτά, καθώς σε αυτή τη μορφή έχουν απορροφήσει περιττές ποσότητες λίπους. Τα καλαμάρια, οι σουπιές, οι γαρίδες, οι καραβίδες και τα καβούρια μπορούν να συμπεριληφθούν στο διαιτολόγιο της νηστείας σε συνδυασμό με ρύζι, ζυμαρικά ή λαχανικά, συμβάλλοντας στην επαρκή πρόσληψη πρωτεΐνης και το αίσθημα κορεσμού, σε προσεγμένες πάντα ποσότητες.
Προσοχή χρειάζεται επίσης και στην κατανάλωση του χαλβάς. Παρασκευάζεται από το ταχίνι το οποίο προέρχεται από το σπόρο του σουσαμιού. Αποτελεί πηγή των “καλών” μονοακόρεστων και πολυακόρεστων λιπαρών οξέων και είναι πλούσιος στις βιταμίνες Β και Ε. Όμως, η υψηλή διατροφική του αξία συνοδεύεται από πολλές θερμίδες, αφού μία λεπτή φέτα χαλβά ίση με δύο σπιρτόκουτα (60 gr) περιέχει γύρω στις 300 θερμίδες. Καλό είναι, λοιπόν, να καταναλώνεται με σύνεση και παράλληλα να αποφεύγεται στη μορφή με προσμίξεις άλλων υλικών, όπως η σοκολάτα και οι ξηροί καρποί, αφού έτσι αυξάνονται ακόμη περισσότερο οι θερμίδες που περιέχει.
Εξίσου δημοφιλής είναι και η ταραμοσαλάτα, ένα τρόφιμο που παρασκευάζεται από τον ταραμά και είναι πλούσια σε ενέργεια, αφού τα 100 gr ταραμά προσδίδουν γύρω στις 400 θερμίδες. Χρειάζεται, λοιπόν, μέτρο και στην περίπτωση της ταραμοσαλάτας, η υψηλή κατανάλωση της οποίας μπορεί πολύ εύκολα να οδηγήσει σε αύξηση του σωματικού βάρους.
Τέλος οι ελιές είναι πλούσιες σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα που δρουν ευεργετικά στο καρδιαγγειακό σύστημα και αυξάνουν την καλή χοληστερόλη (HDL χοληστερόλη). Επίσης, περιέχουν σε υψηλές ποσότητες τις βιταμίνες Α και Ε, και πολυφαινόλες γνωστές για την ισχυρή αντιοξειδωτική τους δράση. Μην ξεχνάτε, ωστόσο, πως περιέχουν και αρκετές θερμίδες, αφού οι 3 μεγάλες ή 5 μικρές ελιές δίνουν 45 θερμίδες.
Με λίγα λόγια καλό θα είναι η πνευματική «αποτοξίνωση» που επιφέρει η νηστεία να ακολουθείται και από τη σωματική. Θα είναι κρίμα μια τέτοια προσπάθεια να επιφορτίσει το σώμα μας με περίσσεια βάρους, καθαρά από κακή διαχείριση. Σίγουρα λοιπόν, όλα τα παραπάνω δεν θα πρέπει να λείπουν από το σαρακοστιανό τραπέζι, αλλά ταυτόχρονα θα πρέπει να καταναλώνονται με προσοχή ούτως ώστε να απολάβετε μόνο τα οφέλη τους χωρίς συνέπειες στο σωματικό σας βάρος.
Δημήτριος Πέτσιος Msc
Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
