Τις περισσότερες φορές, η λήψη τους είναι αναγκαία. Είτε πρόκειται για δυσμηνόρροια, για πολυκυστικές ωοθήκες ή απλά για αντισύλληψη, τα από στόματος αντισυλληπτικά θεωρούνται φάρμακο εκλογής για πολλές περιπτώσεις.
Πολλές γυναίκες φοβούνται πως θα γίνουν διπλάσιες με τα αντισυλληπτικά. Είναι όντως αλήθεια; Τι προκαλούν, ως παρενέργειες, στο σώμα;
Βάρος
Οι πιο κοινές παρενέργειες είναι αιμορραγία, ευαισθησία μαστού, ναυτία και πονοκέφαλος. Σε μικρό ποσοστό, μπορεί να οδηγήσουν σε κάποια αύξηση βάρους, συχνά λόγω κατακράτησης υγρών και μικρής αύξησης της όρεξης. Μπορεί όντως να ανέβει λίγο η ζυγαριά (αφορά όμως αύξηση των σωματικών υγρών) αλλά δεν …διπλασιάζεται η τιμή της. Συστήνεται όμως προσοχή για τα περιστατικά που επιδεινώνονται από την αύξηση των σωματικών υγρών, όπως π.χ. οι υπερτασικοί ασθενείς.
Πρόσφατη ανασκόπηση βιβλιογραφίας, που συμπεριέλαβε 44 μελέτες, υποστηρίζει πως δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι τα αντισυλληπτικά προκαλούν αύξηση βάρους στις περισσότερες γυναίκες που τα λαμβάνουν.
Δύο τύποι
Η αύξηση αυτή του βάρους ωστόσο, όταν λαμβάνει χώρα, αφορά προσωρινή παρενέργεια και θα ήταν καλό, σε συνεννόηση με το γιατρό σας, να αλλάξετε το φάρμακο. Ο λόγος είναι ότι υπάρχουν δύο τύποι αντισυλληπτικών: τα συνδυαστικά, που περιέχουν οιστρογόνο και προγεστίνη, και όσα έχουν μόνο προγεστίνη. Ενώ τα περισσότερα αντισυλληπτικά διαφέρουν στη δόση οιστρογόνων που περιέχουν, όσα έχουν και προγεστίνη διαφέρουν αρκετά, οπότε ποικίλουν οι παρενέργειες που εκδηλώνονται. Ό,τι και αν πάρετε όμως, θα πρέπει να κάνετε …υπομονή τρεις μήνες για να περάσουν οι ανεπιθύμητες ενέργειες.
Μεταβολισμός υδατανθράκων
Τα από στόματος αντισυλληπτικά φαίνεται πως προκαλούν δυσανοχή στη γλυκόζη σε σημαντικό ποσοστό των χρηστών. Όσα περιέχουν μεγαλύτερη ποσότητα από 75mcg οιστρογόνων προκαλούν υπερινσουλιναιμία, ενώ μικρότερες δόσεις από αυτό προκαλούν μικρότερη δυσανοχή.
Τα προγεσταγόνα αυξάνουν την έκκριση ινσουλίνης και προκαλούν ινσουλινοαντίσταση. Ωστόσο σε μη διαβητικές γυναίκες, τα από στόματος αντισυλληπτικά δεν επιδρούν στα επίπεδα γλυκόζης νηστείας. Για το λόγο αυτό, όσες τα λαμβάνουν – με σακχαρώδη διαβήτη ή μη – πρέπει να παρακολουθούνται τακτικά.
Μεταβολισμός λιπών
Ένα μικρό ποσοστό των γυναικών μπορεί να εκδηλώσει επίμονη υπερτριγλυκεριδαιμία, κατά τη χρήση, καθώς μεταβάλλονται τα επίπεδα λιποπρωτεϊνών στον ορό. Όσες λαμβάνουν ήδη αγωγή για υπερλιπιδαιμίες, θα πρέπει να παρακολουθούνται τακτικά. Κάποια προγεσταγόνα μπορεί να αυξήσουν τα επίπεδα της LDL και να δυσκολέψουν τον έλεγχο των λιπιδίων αίματος. Γι’ αυτό, οι γυναίκες με μη ελεγχόμενες δυσλιπιδαιμίες θα πρέπει να λαμβάνουν μη ορμονική αντισύλληψη.
Βιταμίνες
Σύμφωνα με τη μελέτη των Prasad AS και συνεργατών, τα από του στόματος αντισυλληπτικά επηρεάζουν τα επίπεδα στο αίμα των φυλλικού οξέος, θειαμίνης, ριβοφλαβίνης και φωσφορικής πυριδοξάλης. Θα ήταν δόκιμο λοιπόν, σε ασθενείς με χρόνια χρήση αντισυλληπτικών, να προτείνεται λήψη συμπληρωμάτων με τις αντίστοιχες βιταμίνες.
Διάθεση
Τέλος, ένα ποσοστό γυναικών που λαμβάνουν αντισυλληπτικά, μπορεί να εκδηλώσουν σημεία κατάθλιψης, οπότε προτείνεται η αλλαγή μεθόδου αντισύλληψης ώστε να καθοριστεί αν τα συμπτώματα είναι σχετιζόμενα με το φάρμακο. Συστήνεται οπότε προσοχή σε γυναίκες με ιστορικό κατάθλιψης.
Γιώργος Μίλεσης, MSc
Κλινικός Διαιτολόγος Διατροφολόγος
georgemiles9@gmail.com
Sources
- Krauss RM, Ronald T. and Jr. Burkman. The metabolic impact of oral contraceptives American Journal of Obstetrics & Gynecology October 1992; Volume 167, Issue 4, Part 2, Pages 1177–1184
- Mayo Clinic: “Edema: Causes” and “Birth Control Pill FAQ: Benefits, Risks and Choices.”
- Prasad AS, Lei KY, Oberleas D, Moghissi KS, and JC Stryker. Effect of oral contraceptive agents on nutrients: II. Vitamins. Am J Clin Nutr 1975; 28:385-91
- University of Cincinnati: “UC HEALTH LINE: Oral Contraceptive Myths.”
