Είναι δυνατόν η ζάχαρη και το πολύ λιπαρό φαγητό (junk food) να σχετίζονται μακροπρόθεσμα με βλάβες σε νευρολογικό επίπεδο; Κι όμως, η σημαντική αύξηση του σωματικού βάρους και του σπλαχνικού λίπους (που παράγει προφλεγμονώδεις διαμεσολαβητές) σχετίζεται με νευρολογικές αλλοιώσεις! Ισχυρά πλέον ερευνητικά δεδομένα το πιστοποιούν: η νόσος Alzheimer είναι μια μορφή διαβήτη, στην οποία δόθηκε η ονομασία τύπου 3.
Στη νόσο Alzheimer, τα υγιή εγκεφαλικά κύτταρα αντικαθίστανται από πλάκες β-αμυλοειδούς, με αποτέλεσμα να εκδηλώνονται συμπτώματα (αποπροσανατολισμός, απώλεια μνήμης και χαρακτηριστικών προσωπικότητας κ.α.).
Στις αρχές της δεκαετίας του 2000 διατυπώθηκε η θεωρία ότι για τον σχηματισμό των πλακών αυτών ευθύνεται η έλλειψη αποδοτικότητας της ινσουλίνης, ομοιάζοντας με διαβήτη τύπου 2 (και ινσουλινο-αντίσταση) σε επίπεδο εγκεφάλου.
Πιστεύεται επίσης ότι σχετίζεται επίσης με τη διαβητική νεφροπάθεια, που καταστρέφει αργά τον νευρικό ιστό, μέσω φλεγμονής προκαλούμενης από γλυκόζη. Αν ισχύει κάτι τέτοιο, οι ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 μπορεί να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο επιπτώσεων στη σπονδυλική στήλη και τον εγκέφαλο, από τη στιγμή που η νευροπάθεια είναι τυπικό σύμπτωμα της νόσου.
Ωστόσο, φαίνεται πως ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 δεν αρκεί για να εμφανιστεί Alzheimer’s, παρότι μπορεί να υφίσταται ως συμπαράγοντας στην παθογένεση ή την εξέλιξή της. Τόσο ο διαβήτης τύπου 2 όσο και ο τύπου 3, δεν είναι αποκλειστικά το τελικό αποτέλεσμα της αντίστασης στη δράση της ινσουλίνης και του παρόμοιου ινσουλίνης αυξητικού παράγοντα (IGF, insulin-like growth factor), καθώς τα σύνδρομα αυτά συνοδεύονται αναπόφευκτα από σημαντική ενεργοποίηση φλεγμονωδών μεσολαβητών, οξειδωτικό στρες, βλάβη DNA και μιτοχονδριακή δυσλειτουργία.
Με άλλα λόγια, η νόσος του Alzheimer συνιστά μια νευροενδοκρινική κατάσταση που προκαλείται κυρίως από επιλεκτικές βλάβες στο μηχανισμό μεταγωγής σήματος, της ινσουλίνης/IGF, στον εγκέφαλο.
Στην κατεύθυνση αυτή, είναι λογικό να προτείνεται διατροφή φτωχή σε απλά σάκχαρα (σ.σ. ζάχαρη), χωρίς επεξεργασμένα και λιπαρά τρόφιμα, ως πλάνο πρόληψης και αντιμετώπισης των νευρολογικών αλλοιώσεων που συνοδεύουν τη νόσο Alzheimer.
Τα όσα ξέραμε μέχρι σήμερα για την αντιμετώπιση των διαβητικών ασθενών είναι πολύ πιθανό να μπορούν να βοηθήσουν και τους πάσχοντες από Alzheimer’s.
Γιώργος Μίλεσης, MSc
Κλινικός Διαιτολόγος Διατροφολόγος
georgemiles9@gmail.com
Reference
de la Monte SM, and JR Wands. Alzheimer’s Disease Is Type 3 Diabetes—Evidence Reviewed. Journal of Diabetes Science and Technology 2008; Volume 2, Issue 6:1101-13
