Είναι γεγονός, πώς τα τελευταία χρόνια η επιστήμη αγωνίζεται να «προλάβει» ή και να σταματήσει τα αποτελέσματα του χρόνου που αυτός επιφέρει στην ανθρώπινη υπόσταση, με το πέρασμα του. Αποτελέσματα που γίνονται ορατά εκ πρώτης όψεως, στο παρουσιαστικό όλων μας. Μία από τις κυριότερες αλλαγές που λαμβάνουν χώρα είναι και αυτή που αφορά τη σύσταση, την ποιότητα, την υφή και την εμφάνιση του δέρματος μας.
Το κολλαγόνο και η ελαστίνη αποτελούν βασικές πρωτεϊνικές δομές και είναι αυτές που χαρίζουν στο δέρμα ελαστικότητα και σφριγηλότητα. Με την επέλευση όμως του χρόνου εκφυλίζονται και ατονούν, έχοντας ως συνέπεια το δέρμα να χάνει την νεανικότητα του. Οι κυριότεροι, αλληλένδετοι λόγοι που επιφέρουν το φυσικό αυτό φαινόμενο είναι η «γήρανση» των κυττάρων σε επίπεδο γονιδιακό (DNA) αλλά και λειτουργικό. Ο πρώτος παράγοντας μεταφράζεται με απλά λόγια ως γενετική αδυναμία παραγωγής ικανοποιητικής ποσότητας και ποιότητας κολλαγόνου, ενώ ο δεύτερος ως μια γενικότερη υποβάθμιση της σύστασης και λειτουργίας της ίδιας της πρωτεΐνης. Σε κάθε περίπτωση, τα παραπάνω γεγονότα συνοδεύονται από την πρόκληση «οξειδωτικών» βλαβών σε όλα τα επίπεδα κυτταρικής (άρα και ιστολογικής) συνοχής, ενώ στη διαδικασία αυτή συμβάλουν και περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως η ατμοσφαιρική ρύπανση, η ηλιακή ακτινοβολία, το άγχος, το κάπνισμα και η κακή διατροφή.
Αντίθετα, η σωστή διατροφή κατέχει ίσως και τον σπουδαιότερο ρόλο, καθώς είναι παράμετρος που εξαρτάται από τις προτεραιότητες και τις επιλογές μας και μπορεί να μας προστατεύσει από την πρόωρη εμφάνιση των σημαδιών του χρόνου, διαμέσου της αυξημένης κατανάλωσης «αντιοξειδωτικών» ουσιών. Έτσι, τα κυριότερα αντιοξειδωτικά συστατικά είναι η βιταμίνες Α και Ε που ανευρίσκονται σε επαρκείς ποσότητες στο ελαιόλαδο, τα ψάρια και τους ξηρούς καρπούς, η βιταμίνη C, το β-καροτένιο, το σελήνιο, τα φλαβονοειδή, οι πολυφαινόλες, οι τανίνες και τα τριτερπένια που ανευρίσκονται στα λαχανικά, στα φρούτα, στο πράσινο τσάι, στα πλήρη δημητριακά και στο κόκκινο κρασί.
Από την άλλη, πολλές τροφές έχουν κατά καιρούς κατηγορηθεί για αυξημένη περιεκτικότητα σε «τοξίνες» (όρος που δεν ευσταθεί για διατροφικά συστατικά), ή διαφορετικά «οξειδωτικές ουσίες», όπως το κρέας και το άμυλο. Πράγματι, το κρέας εμπεριέχει οξειδωτικά συστατικά (π.χ. νιτροζαμίνες) και τα αμυλούχα τρόφιμα όταν υπερθερμαίνονται (π.χ. πατατάκια) αναπτύσσουν εξίσου επιβλαβείς ουσίες, τα ακρυλαμίδια, που χαρακτηρίζονται από το καστανό χρώμα στα μαγειρεμένα αυτά τρόφιμα.
Όμως, όλα αυτά δεν σημαίνουν ότι θα πρέπει να αποκλείσουμε ορισμένες ομάδες τροφίμων από το καθημερινό διαιτολόγιο μας. Απλούστατα, γίνεται επιτακτική η προοπτική μίας ισορροπημένης δίαιτας ως βασική διατροφική ανάγκη, δίνοντας έμφαση στα άφθονα φρούτα και λαχανικά, στα ακατέργαστα δημητριακά και στα φυσικά αφεψήματα, περιορίζοντας τρόφιμα που ούτως ή άλλως γνωρίζουμε -βάσει της μεσογειακής διατροφής- ότι βλάπτουν την υγεία μας.
Επιπρόσθετα, κάνοντας ένα βήμα μετά τη υγιή διατροφή, η συστηματική άσκηση έχει να επιδείξει δραματικά αποτελέσματα στην επιδιόρθωση, διατήρηση αλλά και ποιοτική-ποσοτική ανανέωση όλων των πρωτεϊνικών δομών του σώματος, αρά και του κολλαγόνου και της ελαστίνης, καθώς η άσκηση πέρα από τις γονιδιακές και λειτουργικές αναβαθμίσεις, βελτιώνει και το «αντιοξειδωτικό προφίλ» του οργανισμού, φαινόμενα οφθαλμοφανή σε δραστήρια άτομα, όπου δείχνουν πολύ μικρότεροι από την πραγματική τους ηλικία!
Τέλος, λαμβάνοντας υπ΄ όψιν δύο από τις βασικές αρχές του Ιπποκράτη, ότι δηλαδή «κάποιος που δεν ασκείται δεν μπορεί να λέει πως είναι υγιής» (άρα και όμορφος) και «ότι τρώμε είμαστε», θα λέγαμε πως η ομορφιά ξεκινάει από μέσα μας, και, για αυτό άλλωστε ομορφιά δεν είναι πάντα αυτό που φαίνεται.
Δημήτριος Πέτσιος Msc
Κλινικός Διαιτολόγος- Αθλητικός Διατροφολόγος
Master Practiotioner in Eating Disorders (NCfEd)
info@diatistrofis.gr
