Ο καρκίνος του μαστού είναι ο δεύτερος σε συχνότητα καρκίνος στον κόσμο και ο πιο διαδεδομένος μεταξύ των γυναικών. Η αλήθεια είναι ότι το 1/3 των περιπτώσεων καρκίνου του μαστού θα μπορούσαν να είχαν προληφθεί. Ας δούμε όμως τι ρόλο παίζει η διατροφή όσον αφορά την πρόληψη.
Αρχικά, το υπερβάλλον σωματικό βάρος είναι παράγοντας κινδύνου για την εμφάνιση καρκίνου του μαστού. Γι’ αυτό το λόγο είναι ιδιαίτερα σημαντικό οι γυναίκες που έχουν κι άλλους παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση της νόσου να διατηρούν ένα υγιές σωματικό βάρος. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί αν ακολουθούν μια ισορροπημένη διατροφή σε συνδυασμό με ενίσχυση της φυσικής τους δραστηριότητας.
Ποιες είναι όμως οι διατροφικές συστάσεις που αφορούν αυτές τις γυναίκες;
ü Η διατροφή θα πρέπει να βασίζεται στην αυξημένη κατανάλωση διαιτητικών ινών οι οποίες θα καλύπτονται από φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής άλεσης, όσπρια. Συγκεκριμένα, συστήνεται η κατανάλωση τουλάχιστον 5 μερίδων φρούτων και λαχανικών ημερησίως.
ü Επιθυμούμε επίσης τον περιορισμό του κόκκινου καθώς και του επεξεργασμένου κρέατος (αλλαντικά, λουκάνικα, καπνιστά) σε λιγότερο από μισό κιλό την εβδομάδα. Αντ’ αυτού προτείνεται η κατανάλωση ψαριού, πουλερικών και οσπρίων τις περισσότερες μέρες της εβδομάδας.
ü Η κατανάλωση τροφίμων που είναι πλούσια σε trans λιπαρά (σφολιάτες, κράκερ, κρουασάν, μπισκότα, ντόνατς) πρέπει να αποφεύγεται. Καλό είναι λοιπόν να μειώνεται η διαθεσιμότητα των τροφίμων αυτών στο σπίτι. Περιορίστε επίσης την κατανάλωση έτοιμων φαγητών και σνακ απ’ έξω (πίτσες, μπέργκερ, πατατάκια).
ü Πρέπει να αποφεύγετε το τηγάνισμα και να επιλέγετε τρόφιμα βραστά ή ψητά. Είναι πολύ σημαντικό ωστόσο να μην τρώτε τα καμένα τμήματα των ψημένων τροφίμων.
ü Περιορίστε την πρόσληψη άλατος και τροφίμων υψηλής περιεκτικότητας σε αλάτι (π.χ. κονσερβοποιημένα, τουρσί, έτοιμους ζωμούς, παστά, μουστάρδα και άλλα ντρέσινγκς).
ü Φροντίστε να πίνετε τουλάχιστον 6-8 ποτήρια νερό την ημέρα ώστε να εξασφαλίζετε επαρκή ενυδάτωση.
Όσον αφορά τη φυσική δραστηριότητα, η σύσταση είναι τουλάχιστον 30 λεπτά μέτριας προς έντονη άσκηση και για τουλάχιστον 5 φορές την εβδομάδα. Η αύξηση της κίνησης είναι καλό να ενισχύεται και μέσα από μικρές αλλαγές στην καθημερινότητα όπως είναι η χρήση της σκάλας αντί για ασανσέρ, το περπάτημα για την κάλυψη κοντινών αποστάσεων και η σταδιακή αύξηση του χρόνου και της έντασης της άσκησης.
Ποιος είναι ο ρόλος του αλκοόλ στην εμφάνιση καρκίνου του μαστού;
Συστηματική κατανάλωση αλκοόλ, ακόμα και σε μικρές ποσότητες συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού. Γυναίκες με μεγαλύτερο κίνδυνο συστήνεται να αποφεύγουν τελείως την κατανάλωση. Σε περίπτωση επιθυμίας κατανάλωσης αλκοόλ, φροντίστε να μην ξεπερνάτε τη 1 μερίδα ανά ημέρα.
Το κρασί δεν θεωρείται ευεργετικό; Οι αντιοξειδωτικές ιδιότητες του κρασιού έχουν καρδιοπροστατευτική δράση ιδιαίτερα σε γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας (άνω των 60 ετών). Ωστόσο, δεν συστήνεται η κατανάλωση κρασιού σε γυναίκες που δεν το συνηθίζουν. Αν υπάρχει όμως η επιθυμία για κατανάλωση, τότε αυτή πρέπει να είναι σύμφωνη με τις προαναφερόμενες συστάσεις.
Πώς συμβάλλουν τα προϊόντα σόγιας;
Φαίνεται ότι μια μέτρια κατανάλωση προϊόντων σόγιας, της τάξης των 3 μερίδων ανά ημέρα (π.χ. γάλα σόγιας, tofu κλπ) μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού. Από την άλλη, όταν η κατανάλωση είναι μεγαλύτερη ή όταν καταναλώνεται σόγια σε συμπυκνωμένη μορφή (π.χ. σκόνη και συμπληρώματα ισοφλαβονών) μπορεί να έχει αντίθετα αποτελέσματα.
Υπάρχουν επιπλέον κάποια θέματα υπό διερεύνηση σχετικά με τη διατροφή που αφορούν τον καρκίνο του μαστού. Πιο συγκεκριμένα:
ü Βιολογικά προϊόντα: Τα μέχρι στιγμής ευρήματα δεν ανέδειξαν σημαντικές διαφορές μεταξύ βιολογικών και μη προϊόντων σχετικά με την εμφάνιση καρκίνου.
ü Κουρκουμάς: Οι αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες του κουρκουμά είναι επιβεβαιωμένες. Ωστόσο, οι έρευνες για τη θέση του ως φάρμακο είναι ακόμα σε εξέλιξη.
ü Τσάι: Το τσάι, λόγω των αντιοξειδωτικών συστατικών που περιέχει, μπορεί να προστατεύσει ενάντια στον καρκίνο του μαστού. Παρόλα αυτά, οι μελέτες δεν έχουν οδηγήσει σε κάποιο καταληκτικό συμπέρασμα.
ü Ακτινοβόληση τροφίμων: Η ακτινοβόληση των τροφίμων ως τρόπος εξουδετέρωσης των μικροοργανισμών δε φαίνεται να σχετίζεται με εμφάνιση καρκίνου σύμφωνα με τις μέχρι τώρα μελέτες.
Το ξέρατε ότι… Ο μητρικός θηλασμός φαίνεται πως προστατεύει τις μητέρες από τον καρκίνου του μαστού, τόσο πριν όσο και μετά την εμμηνόπαυση. Συστήνεται λοιπόν οι μητέρες να θηλάζουν αποκλειστικά για τουλάχιστον 6 μήνες.
Κλείνοντας, κρίνεται ιδιαίτερα σημαντικό γυναίκες με προδιάθεση καθώς και γυναίκες που είναι επιζήσαντες από τον καρκίνο του μαστού να προστατεύουν την υγεία τους εστιάζοντας στους τροποποιήσιμους παράγοντες που μπορούν να ελέγξουν οι ίδιες και ένας εκ των οποίων είναι η διατροφή και η άσκηση.
Ελισάβετ Μαθιουδάκη
Τελειόφοιτος Επιστήμης Διαιτολογίας Διατροφής
Χαροκοπείου Πανεπιστημίου
