Η εγκυμοσύνη και η επιλόχειος περίοδος είναι ένα χρονικό διάστημα κατά το οποίο οι γυναίκες είναι ιδιαίτερα εύθραυστες. Οι ραγδαίες αλλαγές στο σχήμα και το βάρος του σώματος, οι αλλαγές στα επίπεδα των ορμονών, σε συνδυασμό με τις τεράστιες αλλαγές στον τρόπο ζωής, καθώς γίνεται η μετάβαση προς τη μητρότητα, μπορούν να έχουν μεγάλο συναισθηματικό κόστος στις γυναίκες, ιδίως σε εκείνες που έχουν ιστορικό με προβλήματα ψυχικής υγείας.
Περίπου 10% των γυναικών, κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή αμέσως μετά τον τοκετό, βιώνουν κατάθλιψη. Ωστόσο, δεν υπάρχουν αρκετοί τρόποι για να εντοπίζουμε ποιες γυναίκες κινδυνεύουν περισσότερο από την κατάθλιψη. Δε γνωρίζουμε αρκετά μάλιστα ούτε για τους λόγους που την προκαλούν, ούτε για τα συμπτώματα που μπορούν να μας οδηγήσουν σε καλύτερη πρόγνωση.
Πρόσφατη έρευνα όμως μας βοηθά να εντοπίσουμε ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο, πράγμα που θα επιτρέπει πιο άμεση παρέμβαση. Οι Meltzer-Brody και συνεργάτες μελέτησαν 158 εγκύους και λεχώνες, που παρακολουθούνταν για κατάθλιψη στην μαιευτική πανεπιστημιακή κλινική. Το 1/3 αυτών ανέφεραν ότι είχαν ιστορικό διατροφικών διαταραχών. Μάλιστα πολλές είχαν ιστορικό σωματικής ή σεξουαλικής κακοποίησης.
Η επιλόχεια κατάθλιψη μπορεί να προκαλέσει αναστάτωση στην οικογένεια και μπορεί να έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες για το παιδί. Τα παιδιά των καταθλιπτικών μητέρων έχουν περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν προβλήματα ψυχικής υγείας. Επίσης, τα παιδιά μητέρων με ενεργό διαταραχή πρόσληψης της τροφής, μπορεί να έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να αποκτήσουν και τα ίδια μια τέτοια διαταραχή.
Για να σπάσει αυτός ο φαύλος κύκλος, είναι σημαντικό να προσφέρεται επαρκής αξιολόγηση και αγωγή στις μητέρες που έχουν προβλήματα ψυχικής υγείας. Η συνοσηρότητα ανάμεσα στα ιστορικά κακοποίησης και διαταραχών πρόσληψης τροφής φαίνεται να είναι υψηλότερη από όσο πιστεύεται. Περίπου 25% των γυναικών έχουν βιώσει σωματική ή σεξουαλική βία, κάποια στιγμή στη ζωή τους, ενώ 6-8% των γυναικών υποφέρουν από κάποια διαταραχή πρόσληψης της τροφής, με πιο συχνή την επεισοδιακή υπερφαγία και τη νευρική βουλιμία, ενώ ακολουθεί η νευρική ανορεξία και άλλες.
Παρ’ όλες αυτές τις δυσκολίες, οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι η εγκυμοσύνη είναι ένα ιδανικό χρονικό σημείο, κατά το οποίο οι γιατροί πρέπει να παρέμβουν και να βοηθήσουν τις γυναίκες να λάβουν βοήθεια, αν τη χρειάζονται. Πρόκειται για μια περίοδο κατά την οποία οι άνθρωποι έχουν πολύ ισχυρά κίνητρα για να κάνουν αλλαγές και να δεχτούν μια βοήθεια, καθώς αυτό μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις όχι μόνο στους ίδιους, αλλά και στα παιδιά τους.
Γιώργος Μίλεσης, MSc
Κλινικός Διαιτολόγος Διατροφολόγος
Source
Meltzer-Brody S, Zerwas S, Leserman J, Holle AV, Regis T, Bulik C. Eating disorders and trauma history in women with perinatal depression. J Womens Health (Larchmt). 2011 Jun;20(6):863-70.