Ο πυρετός της μπαλας
Το Ευρωπαϊκό Κύπελλο Ποδοσφαίρου του 2012 ήδη έχει ξεκινήσει και…ο πυρετός της μπάλας αυξάνεται, αφού η Εθνική μας ομάδα βρίσκεται πλέον στα προημιτελικά! Βέβαια, σε αυτό συμβάλλουν οι κλιματολογικές συνθήκες, αφού το φετινό καλοκαίρι προμηνύεται ιδιαίτερα ζεστό. Βλέπετε, εμείς θα μπορούμε να παρακολουθούμε τη μοναδική αυτή διοργάνωση στο μπαλκόνι, στην υπαίθρια καφετέρια ή μπυραρία, αλλά ακόμα και στην Ουκρανία-Πολωνία θα έχουμε υψηλές θερμοκρασίες αλλά και υγρασία. Και πέρα από τους μεταφορικούς παραλληλισμούς, έχετε ποτέ αναλογισθεί πόσο δύσκολο είναι για έναν αθλητή να συμμετάσχει σε αυτού του είδους τις διοργανώσεις, υπό τέτοιες συνθήκες;
Γρήγορα και πολλά…γκολ!
Αρκεί κάποιος να σκεφτεί πως οι περισσότεροι από τους ποδοσφαιριστές των εθνικών ομάδων που θα πάρουν μέρος στη διοργάνωση αυτή, προέρχονται από ομάδες που είχαν απαιτητικά πρωταθλήματα και διοργανώσεις, έχοντας ολοκληρώσει μια χρονιά εξαντλητικών προπονήσεων και κυρίως έχοντας πληθώρα αγώνων στα «πόδια» τους. Προσθέτοντας τους παράγοντες «κρύο, υγρασία και συνεχή παιχνίδια» εύκολα μπορούμε να αντιληφθούμε πως η κατάσταση για τον κάθε παίχτη ξεχωριστά δυσκολεύει σε μεγάλο βαθμό και πολλαπλούς τομείς.
Και θα συμφωνήσετε μαζί μου πώς, πέρα από τη στρατηγική της ομάδας ή και το επίπεδο τεχνικής των παικτών της, η ειδοποιός διαφορά που συνήθως παίζει το μεγαλύτερο ρόλο στην έκβαση όχι μόνο ενός αγώνα αλλά ίσως και ολόκληρης της διοργάνωσης, είναι η φυσική κατάσταση. Άλλωστε, δεν είναι τυχαίο το γεγονός πως οι καλύτεροι ποδοσφαιριστές -παγκοσμίως- δεν είναι μόνο κι από τους γρηγορότερους δρομείς (δηλαδή «εκατοστάρηδες») αλλά είναι και παίκτες που «αντέχουν» να κάνουν πολλά τέτοια «εκατοστάρια», καλύπτοντας πολλά χιλιόμετρα σε ένα ενενηντάλεπτο. Μην ξεχνάτε ότι το σύγχρονο ποδόσφαιρο, είναι το γρήγορο ποδόσφαιρο…
Διατροφή και…πρόκριση
Εδώ έρχονται να συμπληρώσουν την εικόνα οι μικρές καθημερινές λεπτομέρειες που στο σύνολο τους κάνουν την διαφορά, με κυρίαρχη τη βέλτιστη διατροφή, τον επαρκή ύπνο, την αποφυγή υπερβολών και καταχρήσεων, τη διατήρηση καλής ψυχολογίας κ.α., σε συνδυασμό πάντα με την κατάλληλη προπονητική μέθοδο-ακολουθία.
Προκειμένου λοιπόν οι συχνοί τραυματισμοί, η μυϊκή αδυναμία, οι κράμπες, η γενικότερη σωματική αλλά και ψυχολογική κόπωση, όπως επίσης και άλλα φαινόμενα όπως συχνές ιώσεις, να αποφευχθούν, ή εντέλει να περιοριστούν στο ελάχιστο, ο επαγγελματίας ποδοσφαιριστής θα πρέπει να εξασφαλίσει τη γενικότερη ευεξία αλλά και τη δυνατότητα μεγιστοποίησης της αθλητικής απόδοσης, άρα και του αγωνιστικού επιπέδου του, μέσω της ιδανικής, καθημερινής διατροφής (και ξεκούρασης φυσικά). Ακόμα, το διαιτολόγιο του κάθε αθλητή θα πρέπει να εξασφαλίζει την αποκατάσταση των ενεργειακών και μίκροθρεπτικών αποθηκών, την επαναφορά σε ομαλές φυσιολογικές λειτουργίες, την ελάττωση των μυϊκών πόνων και την εξαφάνιση των φυσιολογικών συμπτωμάτων, (όπως η ευερεθιστότητα, ο αποπροσανατολισμός, η δυσκολία συγκέντρωσης ή και ύπνου) που σχετίζονται με την υπερβολική κόπωση λόγω συνεχόμενων υποχρεώσεων.
Πίτσες, σουβλάκια και μπίρες
Με άλλα λόγια, ο υπόλοιπος κόσμος μπορεί να παρακολουθεί όλο το μουντιάλ τρώγοντας πίτσες και πίνοντας μπίρες, αλλά κάτι τέτοιο για τον επαγγελματία αθλητή δεν νοείται. Άλλωστε, στην επιστήμη της άθλησης, το μεγαλύτερο μέρος των παραπάνω παραμέτρων-στόχων αναφέρονται (ανεπίσημα) ως R4, η με άλλα λόγια recover, replenish, restore και rebuild και αφορά τακτικές κυρίως διατροφικές που αποσκοπούν στην βέλτιστη αποκατάσταση, μέσω της αποκατάστασης τεσσάρων βασικών στοιχείων: Του καταβολικού στρες (recover), των ενεργειακών αποθεμάτων (κυρίως του μυϊκού γλυκογόνου – restore), των επιπέδων υδάτωσης (replenish) και της πρωτεϊνικής μάζας (rebuild).
Εάν τα παραπάνω δεν επιτυγχάνονται στο μέγιστο βαθμό, τα αποτελέσματα στην απόδοση είναι εμφανή. Παίχτες κουρασμένοι, με θολό μυαλό, παίχτες που τραυματίζονται ή και τα παρατάνε εύκολα, στέλνοντας την ομάδα (και τις ελπίδες ενός ολόκληρου λαού) στο «καναβάτσο»…Δυστυχώς όμως δεν είναι δυνατόν σε λίγες γραμμές που παραθέτουμε εδώ να αναλυθούν όλοι οι παράμετροι της βέλτιστης αθλητικής διατροφής.
Ο ρόλος της αθλητικής δίαιτας
Αξίζει παρόλα αυτά να σημειωθεί πως οι απώλειες που παρατηρούνται στα επίπεδα ενέργειας, ύδατος και ηλεκτρολυτών, γλυκογόνου, τριγλυκεριδίων, πρωτεΐνης και βιταμινών-ιχνοστοιχείων, αναπληρώνονται μόνο μέσω της διατροφής και έχουν άμεση σχέση με επιθυμητά ή μη αποτελέσματα. Υπό το πρίσμα των αυξημένων αναγκών όλων των παραπάνω, οι αθλητές παρουσιάζουν μεγαλύτερες απαιτήσεις, κάτι που προϋποθέτει και συγκεκριμένο διατροφικό πρόγραμμα, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η βέλτιστη αγωνιστική κατάσταση του ποδοσφαιριστή. Προχωρώντας λοιπόν πέρα από τις κοινές διατροφικές συστάσεις και εφαρμόζοντας εξατομικευμένα διατροφικά πρωτόκολλα που λαμβάνουν υπ όψιν πολλές παραμέτρους (εργομετρικές, προπονητικές, σωματομετρικές, χρονικές, συμπεριφοριστικές, ακόμα και θέση πχ. του ποδοσφαιριστή κ.α.) επιτυγχάνεται καλύτερο προπονητικό επίπεδο και συνάμα απόδοση.
Ζήτημα…εθνικού χαρακτήρα
Άλλωστε, μόνο οι ειδικοί σε θέματα αθλητικής διατροφής μπορούν περαιτέρω να προσαρμόσουν τις παραμέτρους αυτές, έτσι ώστε να εξυπηρετούνται οι ιδιαίτερες ανάγκες των ποδοσφαιριστών, όσον αφορά στην υγεία τους, το προπονητικό πρόγραμμα, τον ελεύθερο τους χρόνο, τις ανάγκες τους σε θρεπτικά συστατικά, τις διατροφικές τους προτιμήσεις και συνήθειες, τους στόχους τους ως προς τη σύσταση σώματος, και άλλα. Ολοκληρώνοντας, θα λέγαμε πως ο ρόλος ης διατροφής είναι μάλλον επιτακτικός, ιδίως στις συνθήκες διεξαγωγής ενός Παγκοσμίου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου, όπου οι αγώνες είναι συνεχείς, οι συνθήκες αντίξοες και οι απαιτήσεις τεράστιες και σίγουρα… εθνικού χαρακτήρα.
Καλή μας επιτυχία λοιπόν!
Δημήτριος Πέτσιος Msc
Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
info@diatistrofis.gr