Tα trans λιπαρά οξέα της τροφής (dTFA, dietary Trans Fatty Acids) είναι κατά κύριο λόγο συνθετικά συστατικά, που προκύπτουν από τη διαδικασία της υδρογόνωσης, ώστε τα ακόρεστα λιπαρά οξέα να στερεοποιούνται σε θερμοκρασία δωματίου.
Απαντώνται σε σημαντικές ποσότητες σε μαργαρίνη, βρέσκο βούτυρο, μπισκότα, πατατάκια, γλυκά, κρέμες και αρκετά επεξεργασμένα τρόφιμα (συμπεριλαμβανομένου fast food). Επιδρούν με διαφορετικούς τρόπους στον ανθρώπινο οργανισμό, οπότε συνδέονται με υπερλιπιδαιμίες, φλεγμονή, καρδιαγγειακή νόσο, αντιδραση στις δράσεις της ινσουλίνης και μεταβολικές διαταραχές.
Πλέον όμως αναφέρεται πως επιδρούν αρνητικά και στην ανθρώπινη συμπεριφορά. Ειδικότερα, τα dTFA φαίνεται πως αναστέλουν την παραγωγή των ωμέγα-3 λιπαρών οξέων, που έχουν αποδειχθεί πειραματικά ότι μειώνουν την επιθετικότητα.
Μέθοδος
Σε πρόφατη μελέτη της Ιατρικής σχολής του Πανεπιστημίου του Σαν Ντιέγκο στην Καλιφόρνια, 945 ενήλικες άνδρες και γυναίκες συμμετείχαν στη διατροφική έρευνα. Οι εθελοντές, που τέθηκαν υπό παρακολούθηση μεταξύ 1999-2004, δεν έπαιρναν φάρμακα για υπερλιπιδαιμίες, ενώ δεν είχαν υψηλά επίπεδα LDL-χοληστερόλη και δεν νοσούσαν από σακχαρώδη διαβήτη, HIV, καρκίνο ή καρδιοπάθειες.
Η συσχέτιση των dTFA με την επιθετικότητα προσαρμόστηκε για πιθανούς συγχυτικούς παράγοντες – φύλο, ηλικία, εκπαίδευση, αλκοόλ και κάπνισμα. Πραγματοποιήθηκαν πρόσθετες αναλύσεις στρωματοποιημένες για το φύλο, την ηλικία και την εθνικότητα.
Επιθετικότητα
Η μεγαλύτερη πρόσληψη dTFA συσχετίστηκε ισχυρά με πιο έντονη επιθετικότητα, με σημαντική συνέπεια πρόβλεψης. Η σχέση αυτή επιβεβαιώθηκε με την προσαρμογή (τμηματικά και μελλοντικά)για συγχυτικούς παράγοντες, όπως φύλο, ηλικία και εθνικότητα. Αν και οι συγχυτικοί παράγοντες είναι πάντα μια ανησυχία σε μελέτες παρατήρησης, παράγοντες όπως η δύναμη και η συνοχή της συσχέτισης, η βιολογικών κλίση, η χρονικότητα, και η βιολογική αξιοπιστία προσθέτουν βάρος στην προοπτική της αιτιώδους συναφείας.
Ευαισθησία
Τα συγκεκριμένα αποτελέσματά μπορεί να έχουν σημασία για τη δημόσια πολιτική, αναφορικά με τις συστάσεις για τα trans λιπαρά οξέα. Η ανάγκη για ανάλογες συστάσεις περιορισμού/ αποφυγής κατανάλωσης τροφίμων πλούσιων σε dTFA, ίσως αφορά περισσότερο παιδιά (με διάσπαση προσοχής/ υπερκινητικότητα) και άτομα με νευρολογικά και ψυχο-συμπεφορικά προβλήματα.
Γιώργος Μίλεσης, MSc
Κλινικός Διαιτολόγος Διατροφολόγος
georgemiles9@gmail.com; milesis@diatistrofis.gr
Source
Golomb BA, Evans MA, White HL, Dimsdale JE. Trans fat consumption and aggression. PLoS One. 2012;7(3):e32175. Epub 2012 Mar 5. Clinicaltrials.gov # NCT00330980.