Είναι σημαντική η διατροφή για την καλή εκπαίδευση των παιδιών μας; Με μια λέξη, ναι. Έρευνες έδειξαν ότι τα παιδιά που έτρωγαν τακτικά πρωινό είχαν καλύτερες επιδόσεις σε νοητικά τεστ, καλύτερη συμπεριφορά, και ήταν λιγότερο υπερκινητικά από ότι τα παιδιά που το παρέλειπαν. Επίσης, παιδιά ηλικίας 9-12 ετών που έφαγαν πρωινό με υψηλό γλυκαιμικό δείκτη (με υψηλό περιεχόμενο σε ζάχαρη), έτειναν να τρώνε μεγαλύτερες ποσότητες φαγητού το μεσημέρι.
Το πρωινό είναι σημαντικό
Τι ορίζουμε καλό πρωινό για ένα παιδί; Ένα καλό παράδειγμα θα ήταν ένα αυγό, μια φέτα ψωμί τοστ ολικής άλεσης με μαργαρίνη, ένα φρούτο και ένα ποτήρι γάλα χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά. Τα άπαχα αλλαντικά και τα δημητριακά ολικής άλεσης είναι επίσης καλές επιλογές. Οι πρωτεΐνες και φυτικές ίνες από τα δημητριακά ολικής άλεσης θα… «κρατήσουν» το παιδί μέχρι την ώρα του γεύματος. Αντίθετα, αποφύγετε να δώσετε στο παιδί σας δημητριακά πρωινού με ζάχαρη ή τηγανίτες με σιρόπι: το παιδί θα νιώθει κόπωση και πείνα μετά από 3-4 ώρες. Σε κάθε περίπτωση, φροντίστε να έχει κάτι μαζί του ως δεκατιανό: ένα μήλο, μπάρες δημητριακών, μισό ή ένα τοστ κ.α.
Σχολικά γεύματα (το μεσημέρι)
Παρά την νομοθεσία που ορίζει το αντίθετο, τα περισσότερα σχολικά κυλικεία προσφέρουν γρήγορο φαγητό με πολλά λιπαρά και αλάτι/ ή ζάχαρη. Ένα γυμνάσιο στο Appleton του Wisconsin αντικατέστησε το πρόχειρο φαγητό που έδινε το κυλικείο (πίτσες, ντόνατς, χάμπουργκερ κ.α.) με υγιεινά φρέσκα τρόφιμα (σαλάτες, όσπρια, άπαχο κρέας κ.α.) και νερό, ως τα κύριο ποτό. Οι αλλαγές αυτές είχαν ως αποτέλεσμα τη βελτίωση της συμπεριφοράς των μαθητών και την ελαχιστοποίηση των απουσιών. Το υγιεινό αυτό γεύμα θα δώσει πληθώρα γλυκόζης στο εγκέφαλο, χωρίς να υπερφορτώσει το παιδί με λιπαρά – αλάτι και ζάχαρη. Κατά συνέπεια, βελτιώνονται η ικανότητα συγκέντρωσης και οι μαθησιακές δυνατότητες των παιδιών.
Βέβαια, το να πείσεις τα παιδιά ότι θα πρέπει να αποφύγουν π.χ. τις σοκολάτες και τις τυρόπιτες, μπορεί να είναι αρκετά δύσκολό και να απαιτεί πολύ υπομονή/ επιμονή. Μόνο μέσα από διατροφική εκπαίδευση, από το ίδιο το σχολείο καταρχήν, μπορούμε να ελπίζουμε ότι θα έρθει η στιγμή που τα παιδιά θα αρχίσουν να επιλέγουν από μόνα τους σωστά.
Αν δεν τρώνε το μεσημέρι στο σπίτι, μια επιλογή είναι να πάρουν μαζί τους το γεύμα: χορταστικές σούπες, σαλάτες, φρούτα και σάντουιτς με ψωμί ολικής αλέσεως, συσκευασμένα σε μονωμένα δοχεία για να διατηρούνται ζεστά ή κρύα.
Μετά το σχολείο
Ακόμη και με ένα μεγάλο και υγιεινό πρωινό, ένα ελαφρύ σνακ μετά το σχολείο βοηθά το σώμα να εφοδιάζεται με καύσιμα, πριν το παιδί παίξει ή μελετήσει τα μαθήματά του. Μπορείτε να τους δώσετε π.χ. μια χούφτα καρύδια, ένα μήλο, κομμένα λαχανικά με κάποιο dip.
Κρατήστε τα πατατάκια, τα ζαχαρούχα αναψυκτικά, τα γλυκά και τις καραμέλες εκτός σπιτιού. Όπως προκύπτει από μελέτη του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, τα γλυκά και τα τρόφιμα με υψηλό γλυκαιμικό δείκτη κάνουν τα παιδιά να πεινούν πολύ σύντομα.
Δια βίου καλή διατροφή
Τα παιδιά που τρώνε υγιεινά τρόφιμα είναι πιο πιθανό να κάνουν καλύτερες επιλογές των τροφίμων και ως ενήλικες. Δυστυχώς, οι μελέτες δείχνουν ότι το αντίθετο είναι επίσης πιθανό: τα υπέρβαρα παιδιά τείνουν να γίνουν υπέρβαροι ενήλικες. Διδάξτε στα παιδιά σας σχετικά με τα υγιεινά τρόφιμα:
• Διαβάστε τις διάφορες πυραμίδες τροφίμων και ζητήστε από τα παιδιά σας να ξεχωρίσουν τα αγαπημένα τους τρόφιμα από κάθε ομάδα τροφίμων.
• Βάλτε τα παιδιά να σας βοηθήσουν να σχεδιάσετε ένα γεύμα, που θα περιλαμβάνει ένα υγιές γεύμα με πρωτεΐνες, λαχανικά, άμυλο και ένα φρούτο, για επιδόρπιο.
• Για τα μικρά παιδιά, κάντε ένα γράφημα για να παρακολουθείτε όλα τα φρούτα και τα λαχανικά που καταναλώνουν (χρειάζονται τουλάχιστον πέντε μερίδες φρούτων και λαχανικών κάθε μέρα).
• Η ώρα των σνακ μπορεί να γίνει παιχνίδι, αν δοκιμάσετε μικρές διαφορετικές συνταγές και ιδέες σνακ, μαζί με τα παιδιά σας.
Η διδασκαλία των παιδιών για το πώς να έχουν μια υγιεινή διατροφή θα έχει μεγαλύτερο αντίκτυπο, εάν δώσετε εσείς πρώτοι το παράδειγμα. Φάτε σωστά, ασκηθείτε και παίξτε εκτός σπιτιού με τα παιδιά, κάντε τον υγιεινό τρόπο ζωής μια οικογενειακή υπόθεση!
Γιώργος Μίλεσης, MSc
Κλινικός Διαιτολόγος Διατροφολόγος
milesis@diatistrofis.gr
