Πρόσφατη έρευνα υποστηρίζει ότι άτομα με έντονη υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας δεν είναι σε θέση να αντισταθούν σε λαχταριστά/ λιπαρά τρόφιμα. Τα ευρήματα παρουσιάστηκαν σε μια συνεδρίαση της Associated Professional Sleep Societies στη Μινεάπολη της Μινεσότα, συνηγορώντας στη συστηματική έρευνα που συνδέει την έλλειψη ύπνου με την αύξηση του βάρους και της παχυσαρκία.
Στη μελέτη συμμετείχαν 12 ενήλικες ηλικίας 19 έως 45, που είχαν έντονη υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας. Οι εθελοντές έδειξαν μειωμένη ενεργοποίηση στο τμήμα του εγκεφάλου τους, που αναστέλλει τη συμπεριφορά (προμετωπιαίος φλοιός), όταν τους έδειξαν φωτογραφίες από τρόφιμα υψηλής θερμιδικής αξίας (όπως το χάμπουργκερ, οι τηγανητές πατάτες, η πίτσα, το κέικ και το παγωτό) σε σύγκριση με εικόνες υγιεινών τροφίμων, με λίγες θερμίδες.
Οι ερευνητές εξέτασαν τη δραστηριότητα στον προμετωπιαίο φλοιό του εγκεφάλου μέσω λειτουργικής τομογραφίας MRI (fMRI). Η ημερήσια υπνηλία μετρήθηκε χρησιμοποιώντας μια τυποποιημένη κλίμακα, που εξετάζει το πόσο συχνά ένα άτομο αποκοιμάται κατά τη διάρκεια ορισμένων καταστάσεων, όπως η ανάγνωση ή παρακολούθηση τηλεόρασης.
Κανένα από τα άτομα στη μελέτη δεν είχε διαταραχή ύπνου, ενώ όλοι οι συμμετέχοντες είχαν εντός φυσιολογικών ορίων υπνηλία. Όσοι πιο νυσταγμένοι ήταν όμως, τοσο μικρότερη ήταν η ανταπόκριση του προμετωπιαίου λοβού σε εικόνες παχυντικών τροφών. Οι πιο νυσταγμένοι άνθρωποι στη μελέτη ήταν επίσης πιθανότερο να αναφέρουν ότι είχαν περισσότερη πείνα, από όσους είχαν λιγότερη υπνηλία.
«Όταν έχουμε υπνηλία, είναι πολύ πιθανό ότι δεν θα είστε σε θέση να ελέγχουμε πόσο τρώμε, πιθανότατα επειδή δεν βάζουμε φρένο… όπως θα κάναμε αν ήμασταν ξεκούραστοι», υποστήριξε ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης William Killgore.
Γνωρίζαμε ήδη ότι, όταν δεν κοιμόμαστε αρκετά, επηρεάζονται τα επίπεδα των ορμονών, τώρα όμως βλέπουμε πώς η υπνηλία μπορεί να επηρεάσει την ικανότητά μας να αντισταθούμε σε τρόφιμα πλούσια σε λίπη. Μελέτες έχουν δείξει ότι ο ανεπαρκής ύπνος οδηγεί σε αύξηση της ορμόνη γκρελίνης, η οποία αυξάνει την όρεξη, ενώ μειώνει την ορμόνη λεπτίνη, που μειώνει την όρεξη. Έτσι, έχουμε λιγότερη λεπτίνη και περισσότερη γκρελίνη, ενώ δεδομένου του ότι ο προμετωπιαίος φλοιός δεν λειτουργεί τόσο καλά, είμαστε ιδιαίτερα επιρρεπής στη… ζαβολιά και την υπερκατανάλωση φαγητού.
Συνιστάται λοιπόν να πηγαίνουμε για ύπνο μία ώρα νωρίτερα κάθε νύχτα, να περιορίσουμε την καφεΐνη και το αλκοόλ, και να προσπαθούν να ασκούμαστε 5-6 ώρες πριν από τον ύπνο.
Γιώργος Μίλεσης, MSc
Κλινικός Διαιτολόγος Διατροφολόγος
SOURCE:
William Killgore, Belmont, Mass.; Shelby Freedman Harris, Louis Aronne, M.D. Associated Professional Sleep Societies meeting, Minneapolis, Minn., June 13, 2011