Τη στιγμή που… κάνουμε σαφάρι για μπισκότα, σοκολάτα, πατατάκια ή κανά γενναίο κομμάτι pizza, συνήθως βιώνουμε κάποιους είδους αρνητικό συναίσθημα: από λύπη και άγχος έως μοναξιά. Μας κάνει όμως αυτό το… τσιμπολόγημα να νιώθουμε καλύτερα; Γιατί σε κάποιους αυξάνει η «όρεξη» όταν δεν νιώθουν καλά, ενώ σε άλλους κόβεται; Πρόσφατη μελέτη ερευνά πως ο εγκέφαλος ανταποκρίνεται στο φαγητό όταν οι άνθρωποι με βουλιμία βιώθουν κάποιο αρνητικό συναίσθημα.

Οι ερευνητές στο UCLA συνέλεξαν δεδομένα από μια μικρή ομάδα γυναικών με ή χωρίς νευρική βουλιμία. Τους έδειξαν εικόνες από milkshake σοκολάτας ή νερό, και τις έβαλαν να τα δοκιμάσουν ενώ εξέταζαν εικόνες του εγκεφάλου με μαγνητική τομογραφία fMRI.

Οι γυναίκες με βουλιμία που ανέφεραν αρνητικά συναισθήματα μόλις πριν τη διεξαγωγή της δοκιμής επέδειξαν μεγαλύτερη ενεργοποίηση του νευρικού συστήματος στον εγκέφαλο (κέλυφος φακοειδούς πυρήνα, κερκοφόρος πυρήνας, ωχρή σφαίρα) στην προσμονή του milkshake. Με άλλα λόγια, όταν η βουλιμική γυναίκα είναι λυπημένη, ο εγκέφαλός της αντιδρά έντονα στη σκέψη κατανάλωσης του milkshake.

Τα συγκεκριμένα κέντρα στον εγκέφαλο που ενεργοποιήθηκαν σχετίζονται με το μονοπάτι ανταμοιβής (δηλ, το μετχαιμιακό μονοπάτι της ντοπαμίνης). Οι ερευνητές προτείνουν ότι ο εγκέφαλος ενός βουλιμικού μπορεί να είναι… εκπαιδεύμενος να συσχετίζει ισχυρά το αρνητικό συναίσθημα με τη λαχτάρα για φαγητό (food craving). Οπότε, απλά πυροδοτείται ένα… αδηφάγο κυνήγι φαγητού (ή γλυκού) όταν η διάθεση μειώνεται.

Παρόλ’ αυτά, ο εγκέφαλος δεν αντέδρασε με τον ίδιο τρόπο, όταν οι γυναίκες αυτές δοκίμασαν στην ουσία το milkshake, σε αντίθεση με τη στιγμή που είδαν την εικόνα και περίμεναν να το πιούν. Κάτι που μπορεί να βοηθήσει να εξηγηθεί γιατί είναι τόσο δύσκολο σε ανθρώπους με βουλιμία να αντισταθούν στον πειρασμό (π.χ. ένα fast food με ελκυστικές εικόνες) όταν νιώθουν άσχημα. Την ίδια στιγμή όμως, δεν είναι ικανοποιημένοι με πολλές γεύσεις, οπότε συνεχίζουν να τρώνε ακατάληπτα μεχρι να νιώσουν όπως όταν πρωτοείδαν την εικόνα!

Γιώργος Μίλεσης, MSc

Κλινικός Διαιτολόγος Διατροφολόγος

georgemiles9@gmail.com; milesis@diatistrofis.gr

Research report

Cara Bohon, Eric Stice, Negative affect and neural response to palatable food intake in bulimia nervosa Appetite June 2012; Volume 58, Issue 3, Pages 964–970