Τούτη την εποχή έρχονται στο μυαλό μου γλυκές αναμνήσεις και εγκάρδιες σκέψεις κυρίως από την παιδική μου ηλικία. Και θα συμφωνήσετε μαζί μου πως για τα παιδιά, τα Χριστούγεννα είναι κατ’ εξοχήν οι ομορφότερες γιορτές. Οι διακοπές από τη σχολική ρουτίνα και το πρωινό ξύπνημα, τα στολισμένα σπίτια και μαγαζιά, τα κάλαντα, η γλυκιά προσμονή της Πρωτοχρονιάς και των δώρων, το περίφημο γιορτινό τραπέζι, οι λαχταριστές λιχουδιές και τα κεράσματα της «γιαγιάς», οι ατελείωτες ώρες παιχνιδιού με φίλους (ίσως και με γονείς) και άλλα, πολλά ακόμα, συνθέτουν ένα όμορφο κολλάζ «χιονισμένων» εικόνων και «ζεστών» συναισθημάτων. Αλήθεια, με πόση λαχτάρα τα περίμενα όλα αυτά!
Ρεαλιστικές Προσδοκίες
Βέβαια τώρα που το σκέφτομαι καλύτερα (ως ενήλικας δηλαδή), για τους γονείς τα πράγματα είναι λιγάκι πιο δύσκολα. Πέραν του ότι πολλές φορές οι γιορτές απαιτούν επιπλέον ετοιμασίες, κούραση και διαθέσιμα χρήματα, οι γονείς θα καλούνται να κρατήσουν και να απασχολήσουν τα (πιο μικρά) παιδιά στο σπίτι – ειδικά αν εργάζονται – αλλά και να προσέξουν το φαγητό τους. Άλλωστε, με τόσους διατροφικούς πειρασμούς, πώς μπορούν τα παιδιά να διατηρούν υγιείς διατροφικές συνήθειες, όταν δεν μπορούμε να το κάνουμε εμείς οι ίδιοι; Πως θα στερήσουμε μια από τις λιγοστές (πλέον) χαρές της γιαγιάς να «τρατάρει» το εγγονάκι της; Μήπως την περίοδο αυτή τελικά η διατροφική υπερβολή είναι δεδομένη και άρρηκτα συνδεδεμένη με τη χριστουγεννιάτικη ατμόσφαιρα; Πόσο μάλλον στα παιδιά που δεν έχουν και τόσο την αίσθηση του μέτρου και παρασύρονται πιο εύκολα… Πολύ απλά, θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε είναι ότι τα παιδιά βλέπουν και μαθαίνουν. Μαθαίνουν από εμάς τι να περιμένουν και πώς να τρώνε στις διακοπές. Άλλωστε και εμείς δεν μάθαμε από τις οικογένειές μας;
Παραδόσεις
Οι γιορτές των Χριστουγέννων είναι μια καλή ευκαιρία για να διδάξετε στα παιδιά σας τις οικογενειακές παραδόσεις. Και τι καλύτερο, να χρησιμοποιήστε τη μαγειρική για να τους μιλήσετε για τις παραδόσεις αυτές. Συζητήστε με τα παιδιά σας για τα τρόφιμα και φαγητά που η οικογένειά σας επιλέγει εθιμοτυπικά τα Χριστούγεννα και πώς τα προετοιμάζουμε. Μια ωραία ιδέα είναι να ενθαρρύνετε τα παιδιά να ξεκινήσουν το δικό τους βιβλίο μαγειρικής για να μεταφέρουν τις συνταγές αυτές και στη δική τους οικογένεια, αργότερα. Έτσι, πείτε στο παιδί σας πώς μαγειρευόταν η γαλοπούλα των Χριστουγέννων (ή άλλο κύριο πιάτο) όταν ήσασταν νέοι και διδάξτε το έτσι κι άλλες διατροφικές αρχές. Λόγου χάριν, σήμερα μερικές οικογένειες καπνίζουν ή τηγανίζουν τη γαλοπούλα, αντί να την ψήσουν στο φούρνο.
Παραδοσιακά και μη γλυκά
Το «μέτρο» στην πρόσληψη γλυκών και ζάχαρης στα παιδιά μπορεί να είναι αρκετά δύσκολο έργο, ειδικά κατά τη διάρκεια των γιορτών. Αφενός έχουμε τα παραδοσιακά γλυκά όπως τα μελομακάρονα και οι κουραμπιέδες και αφετέρου τα έτοιμα γλυκά ζαχαροπλαστείου, σοκολάτες κ.α. Αρχικά εφαρμόστε ανάλογες τακτικές με τις παραπάνω, κατά τη προετοιμασία π.χ. των μελομακάρονων και μυήστε ους μικρούς μας φίλους τόσο στα μυστικά της συνταγής όσο και στη λογική κατανάλωση τους.
Μην ξεχνάτε ότι τα παιδιά εμφανίζουν συχνά την προτίμηση στα εν λόγω «φυσικά γλυκά», τα οποία περιέχουν επίσης σημαντικές ποσότητες βιταμινών και άλλων θρεπτικών συστατικών, ενώ η υπερβολική κατανάλωση δεν αφήνει πολλά περιθώρια στο μικρό στομάχι τους, για πιο υγιεινές επιλογές. Παράλληλα, μπορείτε να εκμεταλλευτείτε τα παραπάνω για να βοηθήσετε να γίνει πιο σοφή η επιλογή του παιδιού κατά την αγορά τροφίμων και γλυκών.
Κατά προτίμηση δε, περιορίστε τον αριθμό αυτών των γλυκισμάτων που αγοράζετε ή και εμφανίζετε στο παιδί και φροντίστε οι μερίδες να είναι μικρές. Προσπαθήστε ακόμα να συμπεριλάβετε κι άλλες εναλλακτικές λύσεις για σνακ, όπως π.χ. να σερβίρετε ζεστή σοκολάτα ρόφημα με κόκκινες και πράσινες μίνι-καραμέλες ή φρουτοσαλάτα με dressing γιαουρτιού με σιρόπι από γλυκό του κουταλιού, ως επιδόρπιο. Με άλλα λόγια, δεν χρειάζεται η πιατέλα με τους κουραμπιέδες να κοσμεί την τραπεζαρία σας καθ’ όλη τη διάρκεια των γιορτών παρά μόνο όταν έχετε καλεσμένους ή επίσημο τραπέζι.
Γύρω από το τραπέζι
Όπως ήδη αντιλαμβάνεστε, μια από τις ομορφότερες «μαγείες» των Χριστουγέννων είναι η προετοιμασία, όπου αποτελεί προσοδοφόρο έδαφος για τη γαλούχηση των παιδιών. Αναλόγως, μαζί με το παιδί/ιά σας, διακοσμήστε δημιουργικά το δεντράκι σας και το σπίτι με τεχνητές νιφάδες χιονιού και αποχρώσεις του κόκκινου και του πράσινου. Βάλτε μουσική, ανάλογη των γιορτών, και ανάψτε κεριά για να δημιουργήσετε γιορτινή ατμόσφαιρα, εκτός καθημερινής ρουτίνας. Διακοσμήστε το γιορτινό τραπέζι με διάφορα χρώματα (π.χ. χαρτοπετσέτες, κηροπήγια κ.α.) και σερβίρετε ευφάνταστα το φαγητό σε όμορφα σερβίτσια, ρωτώντας πάντα τη γνώμη του παιδιού και οπωσδήποτε αφήνοντας το να παίρνει εποικοδομητικές πρωτοβουλίες. Ταυτόχρονα μη χάνετε την ευκαιρία να εκπαιδεύετε το «μικρό σας άνθρωπο» διαρκώς και για τη συμπεριφορά στο τραπέζι, με τα γλυκά κτλ.
Επιπλέον για το παιδί μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ένα έξτρα πιάτο για σαλάτα στην οποία βοήθησε και το ίδιο και να σερβίρετε σε μικρότερα πιάτα, για να περιορίσετε την ποσότητα του φαγητού. Ακολούθως δώστε τους άφθονο νερό, για να βοηθηθεί η πέψη των τροφίμων και περιοριστεί η υπερκατανάλωση και κρατήστε τα επιδόρπια εκτός τραπεζιού/ δωματίου, για φάνε πρώτα το φαγητό τους.
Οικογενειακή «υπόθεση»
Γιορτές ίσον διακοπές, ίσον ξεφάντωμα και ίσως ατασθαλίες. Έτσι τουλάχιστον -συνειδητοποιώ τώρα πια- σκεφτόμουν σαν παιδί στις γιορτές. Τα παιδιά λατρεύουν μόνο και μόνο τη λέξη που σημαίνει για αυτά ελευθερία και διασκέδαση. Ωστόσο, η διοργάνωση δραστηριοτήτων για να απασχοληθούν τα παιδιά για μέρες, γίνεται συχνά ένας εφιάλτης, ειδικά για τους εργαζόμενους γονείς. Βάλτε όμως κατά νου πως σημασία δεν έχει που μπορείτε να πάτε και τι μπορείτε να κάνετε για τα παιδιά, αφού αυτό που ποθούν περισσότερο είναι η αμέριστη προσοχή σας! Υπό αυτό το πρίσμα και με τη βοήθεια όλων των παραπάνω θα δείτε ότι οι τα φετινά Χριστούγεννα θα είναι πιο «γλυκά», πιο θαλπερά αλλά και διατροφικά πιο «ορθόδοξα» από κάθε άλλη φορά, ιδίως για τους λιλιπούτειους φίλους μας!
Δημήτριος Πέτσιος Msc
Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
info@diatistrofis.gr
