Μια νέα μελέτη από το San Diego School of Medicine στο Πανεπιστήμιο της California έδειξε ότι ο εγκέφαλος των παχύσαρκων παιδιών ενεργοποιείται διαφορετικά όταν καταναλώνουν ζάχαρη.
Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο International Journal of Obesity, δεν αποδεικνύει την αιτιολογική σχέση υπερευαισθησίας στη ζάχαρη και υπερφαγίας, αλλά υποστηρίζει ότι τα παχύσαρκα παιδιά μπορεί να έχουν πολύ έντονη ψυχολογική απόκριση (αυτό)ανταμοιβής προς το φαγητό. Η αυξημένη αίσθηση ανταμοιβής με φαγητό, που αφορά την άντληση ευχαρίστησης και κινήτρου από το φαγητό, θα μπορούσε να σημαίνει ότι κάποια παιδιά είναι προδιαθετιμένα να αναζητούν τη ζάχαρη σε όλη τους τη ζωή.
Οι ερευνητές σκάναραν τον εγκέφαλο 23 παιδιών, ηλικίας 8 έως 12 ετών, ενώ δοκίμαζαν 1/5 της κουταλιάς γλυκού ζαχαρόνερο. Ζητήθηκε από τα παιδιά να «γυρίσουν» το ζαχαρόνερο στο στόμα τους και να επικεντρωθούν στη γεύση του κρατώντας τα μάτια τους κλειστά. Δέκα παιδιά από τα 23 ήταν παχύσαρκα, όπως αξιολογήθηκαν από το δείκτη μάζας σώματος. Επιπλέον, όλα τα παιδιά είχαν εξεταστεί για πιθανούς συγχυτικούς παράγοντες: ήταν όλα δεξιόχειρα, με προτίμηση στη γλυκιά γεύση και χωρίς διάσπαση προσοχής.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τα παχύσαρκα παιδιά είχαν πιο έντονη δραστηριότητα στην αμυγδαλή και τον νησιδιακό φλοιό, περιοχές που συμμετέχουν στην αντίληψη, το συναίσθημα, την κατανόηση, τη γεύση, το κίνητρό και την ανταμοιβή. Ωστόσο, το ραβδωτό (ομάδα δομών που αποτελείται από τον κερκοφόρο πυρήνα, το κέλυφος και την μάζα που τα συνδέει κοιλιακά, τον επικλινή πυρήνα – συµµετέχει στoν προγραµµατισµό και στην εκτέλεση σύνθετων κινήσεων καθώς και σε ανώτερες γνωστικές λειτουργίες), δεν αναπτύσσεται πλήρως πριν την εφηβεία, κάτι που προσδίδει στις απεικονίσεις χαρακτήρα απόδειξης της εκδήλωσης αυτο-ανταμοιβής μέσω φαγητού, από την παιδική ηλικία.
Το κεντρικό συμπέρασμα είναι ότι τα παχύσαρκα παιδιά αντιδρούν πιο έντονα, σε εγκεφαλικό επίπεδο, από τα παιδιά με υγιές βάρος. Το αξιοσημείωτο βέβαια είναι ότι οι διαφορές στις εγκεφαλικές αντιδράσεις εντοπίστηκαν σε ηλικίες από 8 ετών!
Κάτι που αποδεικνύει ότι για να προλάβουμε την παιδική παχυσαρκία πρέπει να δράσουμε πολύ νωρίς, καθώς κάποια παιδιά μαθαίνουν τη σύνδεση ψυχολογικής κατάστασης και κατανάλωσης φαγητού πολύ νωρίτερα από τα υπόλοιπα παιδιά.
Σύμφωνα με έρευνες, τα παχύσαρκα παιδιά έχουν 80 με 90% πιθανότητες να γίνουν παχύσαρκοι ενήλικες μεγαλώνοντας. Σύμφωνα με τελευταία στοιχεία του “WHO European Childhood Obesity Surveillance Initiative (COSI)”, η χώρα μας έχει την πρωτιά μεταξύ 16 Ευρωπαϊκών χωρών. Το 48,9% των αγοριών και το 44,8% των κοριτσιών της Β’ Τάξη Δημοτικού έχει βάρος άνω του φυσιολογικού και τα ποσοστά αυτά είναι τα υψηλότερα από όλες τις χώρες. Το 57,2% των αγοριών και το 50,0% των κοριτσιών της Δ’ τάξης Δημοτικού, έχει βάρος άνω του φυσιολογικού.
Δεδομένων των πολύ σοβαρών προβλημάτων υγείας που προκύπτουν από την παχυσαρκία σε αυτές τις μικρές ηλικίες (υπέρταση, δυσλιπιδαιμία, ινσουλινοαντίσταση, σακχαρώδης διαβήτης) δεν επιτρέπεται να κλείνουμε τα μάτια στο πρόβλημα και να θεωρούμε ότι το παιδί θα… ρίξει μπόι!
Γιώργος Μίλεσης, MSc
Κλινικός Διαιτολόγος Διατροφολόγος
georgemiles9@gmail.com
Journal Reference:
K Boutelle, C E Wierenga, A Bischoff-Grethe, A J Melrose, E Grenesko-Stevens, M P Paulus, W H Kaye. Increased brain response to appetitive tastes in the insula and amygdala in obese compared to healthy weight children when sated. International Journal of Obesity, 2014; DOI: 10.1038/ijo.2014.206
