Παρόλο που στα μενού πολλών εστιατορίων συμπεριλαμβάνονται φαινομενικά υγιεινά γεύματα, υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους η συχνή κατανάλωση έτοιμου φαγητού αποτελεί μια ανθυγιεινή συνήθεια που συμβάλλει στην αύξηση του σωματικού βάρους, την παχυσαρκία, τον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, τα καρδιαγγειακά νοσήματα και διάφορους τύπους καρκίνου. Αυτοί είναι κυρίως 4 και φαίνονται στη συνέχεια:
1. Μέγεθος μερίδων:
Οι μερίδες των γευμάτων που διατίθενται στα εστιατόρια είναι κατά κανόνα μεγάλες σε μέγεθος, και φυσικά μεγαλύτερες από τις μερίδες των γευμάτων που καταναλώνουμε στο σπίτι. Μάλιστα, όσο μεγαλύτερη είναι η μερίδα που έχουμε μπροστά μας, τόσο περισσότερο καταναλώνουμε. Τα μεγέθη των μερίδων για τα burgers, τις τηγανιτές πατάτες, τις πίτσες, τα αναψυκτικά και τα διάφορα άλλα γεύματα που διατίθενται εκτός σπιτιού αυξήθηκαν 2 – 5 φορές τα τελευταία 50 χρόνια.
2. Ενεργειακή πυκνότητα:
Εκτός από τις μεγάλες μερίδες, το έτοιμο φαγητό χαρακτηρίζεται από υψηλή ενεργειακή πυκνότητα που είναι ο λόγος της ενέργειας που περιέχεται σε ένα τρόφιμο προς την ποσότητα του τροφίμου. Με απλά λόγια, όταν λέμε πως ένα τρόφιμο έχει υψηλή ενεργειακή πυκνότητα, τότε εννοούμε πως περιέχει πολλές θερμίδες σε μικρή ποσότητα. Τρόφιμα υψηλής ενεργειακής πυκνότητας, πέρα από το έτοιμο φαγητό, είναι τα γλυκά, τα μπισκότα, τα πατατάκια και διάφορα άλλα έτοιμα snacks. Η ενεργειακή πυκνότητα των μενού στα περισσότερα εστιατόρια είναι περίπου 264 θερμίδες/ 100 gr τροφίμου, δηλαδή, περίπου διπλάσια από την ενεργειακή πυκνότητα των διαιτών που συστήνονται για την προώθηση της υγείας (π.χ. Μεσογειακή Δίαιτα) που είναι 126 θερμίδες/ 100 gr τροφίμου. Σε αυτό το σημείο αξίζει να σημειωθεί το εξής: ο ανθρώπινος οργανισμός δεν μπορεί να αναγνωρίζει τις τροφές με υψηλή ενεργειακή πυκνότητα και να ρυθμίζει ανάλογα την ποσότητα της προσλαμβανόμενης τροφής προκειμένου να μην ξεπεράσει τις ενεργειακές του ανάγκες και να μην οδηγηθεί έτσι σε σταδιακή αύξηση του σωματικού βάρους.
3. Trans λίπη:
Οι τηγανιτές πατάτες και το κρέας που διατίθενται στα εστιατόρια περιέχουν υψηλές ποσότητες trans λιπαρών. Τα λιπαρά αυτά προστίθενται σε διάφορα τρόφιμα, όπως, τα προϊόντα spreads, τα έλαια τηγανίσματος και τα διάφορα snacks προκειμένου αυτά να γίνουν πιο ανθεκτικά και να αποκτήσουν μεγαλύτερο χρόνο ζωής. Βέβαια, τα trans λίπη αποτελούν φυσικό συστατικό του κρέατος και των γαλακτοκομικών προϊόντων, αλλά περιέχονται σε σημαντικά χαμηλότερες ποσότητες σε αυτά τα τρόφιμα. Σε μια επιστημονική έρευνα σχετικά με την περιεκτικότητα των fast – food και των snack σε trans λιπαρά, φάνηκε πως σε κάποια από αυτά τα τρόφιμα το ποσοστό των trans λιπαρών αποτελούσε μέχρι και το 50% των λιπών που περιείχαν, οδηγώντας έτσι τους καταναλωτές στην πρόσληψη 36 gr trans λιπών σε 1 μόνο γεύμα. Η ποσότητα αυτή είναι τραγικά μεγάλη εάν αναλογιστούμε ότι η καθημερινή πρόσληψη 5 gr trans λιπαρών οξέων σχετίζεται με 30% αύξηση του κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα. Από άλλες μελέτες έχει φανεί πως η αυξημένη πρόσληψη trans λιπαρών οξέων σχετίζεται πιο ισχυρά με την αύξηση του σωματικού βάρους, ενώ παράλληλα οδηγεί πιο εύκολα στην εναπόθεση λίπους στην περιοχή της κοιλιάς σε σχέση με τα άλλα είδη λιπαρών που περιέχονται στη διατροφή μας. Τέλος, η αύξηση του λίπους στην περιοχή της κοιλιάς αυξάνει παράλληλα τον κίνδυνο για σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και καρδιαγγειακά νοσήματα.
4. Συνολικά λίπη:
Προκειμένου τα γεύματα που διατίθενται στα εστιατόρια να είναι πιο γευστικά και ελκυστικά, ακολουθούνται πρακτικές μαγειρέματος που οδηγούν σε ιδιαίτερα μεγάλες αυξήσεις στο περιεχόμενο των τροφών αυτών σε λίπος (χρησιμοποιούνται μεγάλες ποσότητες ελαίων αμφιβόλου ποιότητας). Παράλληλα όμως, με αυτόν τον τρόπο αυξάνεται και το ενεργειακό περιεχόμενο των έτοιμων γευμάτων. Έτσι, λαμβάνοντας περισσότερες θερμίδες (και μάλιστα κακής ποιότητας), η αύξηση του σωματικού βάρους μπορεί να επιτευχθεί πάρα πολύ εύκολα.
Από όλα τα παραπάνω γίνεται σαφές πως το έτοιμο φαγητό διαθέτει κάποια “εσωτερικά” χαρακτηριστικά (μεγάλο μέγεθος μερίδων, υψηλή ενεργειακή πυκνότητα, αυξημένα trans και συνολικά λιπαρά). Εάν η κατανάλωση του γίνει συνήθεια, τότε γίνεται ανθυγιεινό. Η “στροφή” στην κατανάλωση σπιτικού φαγητού σίγουρα θα αποτελούσε λύση σε πολλά προβλήματα του σύγχρονου κόσμου, συμπεριλαμβανομένου και της απώλειας σωματικού βάρους.