Με την Ελλάδα, την Ιταλία, την Ισπανία και την Κύπρο να παρουσιάζουν τα υψηλότερα επίπεδα παιδικής παχυσαρκίας στην Ευρώπη, η μεσογειακή διατροφή έχει χαθεί, σύμφωνα με τον επικεφαλή της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας, Jao Breda. ‘Εκείνοι που είναι κοντά στη μεσογειακή διατροφή είναι τα σουηδικά παιδιά.’
Αναφέρεται συχνά ως μία από τις πιο υγιεινές δίαιτες στον κόσμο χάρη στην υψηλή αναλογία φρούτων, λαχανικών, ξηρών καρπών, όσπριων και ελαιολάδου, ενώ το 2013 προστέθηκε στη λίστα της UNESCO ως την άθικτη πολιτιστική κληρονομιά της ανθρωπότητας.
Ωστόσο, μιλώντας στο Ευρωπαϊκό Συνέδριο για την Παχυσαρκία στη Βιέννη αυτή την εβδομάδα, ο υπεύθυνος της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας για την Πρόληψη και τον Έλεγχο των Μη Μεταδοτικών Ασθενειών, Jao Breda, δήλωσε ότι είναι νεκρή.
‘Η μεσογειακή διατροφή για τα παιδιά στις χώρες αυτές έχει χαθεί’ είπε. ‘ Δεν υπάρχει πλέον Μεσογειακή διατροφή. Εκείνοι που βρίσκονται κοντά στη μεσογειακή διατροφή είναι τα σουηδικά παιδιά. Η Μεσογειακή διατροφή έχει εξαφανιστεί και πρέπει να την ανακτήσουμε.’
Ο Breda παρουσίασε τα κυριότερα στοιχεία των προκααταρκτικών δεδομένων της Παγκόσμιας Πρωτοβουλίας για την Παρακολούθηση της Παχυσαρκίας (ή COSI) του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (WHO), τα οποία δείχνουν ότι τα παιδιά στην Κύπρο είναι τα πιο υπέρβαρα στην Ευρώπη, με το 43% των αγοριών και των κοριτσιών να είναι υπέρβαρα. Από αυτά, το 21% των αγοριών και το 19% των κοριτσιών είναι παχύσαρκα.
Αυτό ακολουθείται στενά από την Ελλάδα, την Ιταλία και την Ισπανία, όπου το 42% των αγοριών είναι υπέρβαρα, και μεταξύ 19 και 21% αυτών θεωρούνται παχύσαρκα. Για τα κορίτσια, τα επίπεδα είναι ορατά χαμηλότερα. Το σαράντα ένα τοις εκατό των ισπανικών κοριτσιών και το υπερβολικό βάρος (17% είναι παχύσαρκα) και το 38% των κοριτσιών στην Ελλάδα και την Ιταλία είναι υπέρβαρα, ενώ το 14% είναι παχύσαρκα και στις δύο χώρες.
Οι χώρες της Βόρειας Ευρώπης παρουσιάζουν χαμηλότερα ποσοστά παχυσαρκίας με τη Δανία, τη Νορβηγία και την Ιρλανδία στο 5%, αλλά περίπου το ένα πέμπτο και το ένα τέταρτο των παιδιών εξακολουθούν να θεωρούνται υπέρβαρα (18%, 24% και 27% αντίστοιχα)
Το Τατζικιστάν, το Τουρκμενισταν και το Καζακστάν δείχνουν τα χαμηλότερα επίπεδα με το 2,4 και 5% των παχύσαρκων αγοριών, αλλά ο WHO προειδοποίησε ότι οι χώρες αυτές αντιμετωπίζουν μια μεταβατική διατροφή, ενώ τα παιδιά καταναλώνουν περισσότερα επεξεργασμένα τρόφιμα δυτικού τύπου με υψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι, λίπος και ζάχαρη.
Παρόλα αυτά, τα προκαταρκτικά στοιχεία δείχνουν ότι τα επίπεδα σε ορισμένες από αυτές τις χώρες μειώνονται.
Υπήρξε μια «σημαντική μείωση» στην επικράτηση τόσο του υπερβάλλοντος σωματικού βάρους όσο και της παχυσαρκίας που καταγράφηκε στην Ελλάδα, την Ιταλία, την Πορτογαλία και τη Σλοβενία, καθώς και μια «μειωμένη τάση» στην Ιρλανδία και την Ισπανία.
Το υπερβολικό βάρος και η παχυσαρκία συχνά μετριούνται χρησιμοποιώντας τον δείκτη μάζας σώματος (BMI), ο οποίος υπολογίζεται διαιρώντας το βάρος ενός ατόμου σε χιλιόγραμμα με το τετράγωνο του ύψους του σε μέτρα (kg / m2).
Για παιδιά ηλικίας 5-19 ετών, ο WHO ταξινομεί το υπερβολικό βάρος ως ΒΜΙ προς ηλικία μεγαλύτερο από μία τυπική απόκλιση πάνω από τον μέσο όρο αναφοράς της ανάπτυξης του WHO. Η παχυσαρκία είναι μεγαλύτερη από δύο τυπικές αποκλίσεις πάνω από το μέσο όρο αναφοράς της ανάπτυξης του WHO.
Η COSI έχει συλλέξει και τυποποιήσει τις μετρήσεις βάρους και ύψους από περισσότερα από 300.000 παιδιά ηλικίας από έξι έως εννέα ετών σε 53 χώρες κάθε τρία χρόνια από το 2010, δημιουργώντας μια εικόνα του επιπολασμού του υπερβολικού βάρους και της παχυσαρκίας.
Ο WHO θέτει την παρουσία της παχυσαρκίας στην Ευρώπη ως αποτέλεσμα του χαμηλότερου επιπέδου διαθεσιμότητας, της οικονομικής προσιτότητας των πλούσιων σε ενέργεια τροφών και ποτών με χαμηλή περιεκτικότητα σε θρεπτικά συστατικά και της έλλειψης άσκησης.
Το 2012, μια μελέτη που διεξήχθη από ερευνητές του ιταλικού Καθολικού Πανεπιστημίου του Campobosso και δημοσιεύθηκε στο Βρετανικό Ιατρική εφημερίδα (medical journal), διαπίστωσε ότι από τους 13.000 ανθρώπους που ζουν στην περιοχή Molise της Ιταλίας, όσοι είχαν τα χαμηλότερα εισοδήματα ήταν λιγότερο πιθανό να προσχωρήσουν σε μια παραδοσιακή μεσογειακή διατροφή.
Επιμέλεια: Ευαγγελία Δελλαπόρτα
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
