Η καφεΐνη είναι διεγερτικό του ΚΝΣ (κεντρικού νευρικού συστήματος) και ψυχοδραστική ουσία. Ο μεταβολισμός της στο ανθρώπινο σώμα διαφέρει αναλόγως με τον ατομικό της μεταβολισμό, ο οποίος εξαρτάται από πολλούς ενδογενείς και εξωγενείς παράγοντες. Διάφορα ροφήματα περιέχουν καφεΐνη όπως ο καφές, το τσάι, ενεργειακά ποτά και διάφορα συμπληρώματα διατροφής. Η περιεκτικότητα τους ποικίλλει αναλόγως τον τρόπο παρασκευής τους.
Σε διάφορες ασθένειες μπορεί να διαδραματίσει ευεργετικό ρόλο όπως στο σύνδρομο ιδιοπαθούς ενδοκρανιακής υπότασης. Το σύνδρομο αυτό μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία, ακόμη και στους εφήβους, αλλά παρατηρείται συχνότερα στις γυναίκες στα τέλη της μέσης ηλικίας. Παρατηρήθηκε ότι με συντηρητική θεραπεία, δηλαδή ανάπαυση στο κρεβάτι και θεραπεία με 8 φλιτζάνια τέιου ημερησίως βελτιώνεται η κατάσταση του ασθενούς. Επίσης, η καφεΐνη διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση του πόνου μέσω της δράσης της στους υποδοχείς αδενοσίνης οι οποίοι εμπλέκονται στην αλωπεκία. Οι κεφαλαλγίες στις οποίες βοηθά η δράση της, είναι η κεφαλαλγία του ύπνου και η κεφαλαλγία μετά από διάτρηση. Όμως, στην ημικρανία και στον καρκίνο τελικού σταδίου η χρήση της χρίζει περαιτέρω διερεύνησης. Άλλες μελέτες δείχνουν ότι η καφεΐνη και η χορηγησή της διαλυμένη σε νερό έχε τις ισχυρότερες ενδείξεις ενεργοποίησης κεφαλαλγιών. Στους εφήβους με πρωτοπαθή κεφαλαλγία, οι οποίοι κάνουν συχνή κατάποση καφεΐνης, συνίσταται ο αποκλεισμός της από το ημερήσιο διαιτολόγιο για 6 εβδομάδες και επανεξέταση.
Όμως, η κατανάλωση, σε ενήλικες, έως 400 mg ημερησίως δεν συσχετίζεται με ανεπιθύμητες ενέργειες εκτός αν συνυπάρχουν άλλοι παράγοντες. Ανεπιθύμητες ενέργειες αποτελούν:
· Ψυχοκινητική διέγερση
· Αϋπνία
· Πονοκέφαλος
· Γαστρεντερικές διαταραχές
Στις εγκύους η καφεΐνη και τα προϊόντα μεταβολισμού της περνούν στον πλακούντα άρα και στο έμβρυο. Άρα συστήνεται μείωση της κατανάλωσης της στις εγκύους που κατανάλωναν από πριν. Όπως και στα παιδιά – εφήβους συστήνεται η μειωμένη πρόσληψη διότι επιδρά στο ΚΝΣ (κεντρικό νευρικό σύστημα) στην περίοδο ταχείας ανάπτυξης και του τελικού σταδίου ανάπτυξης του εγκεφάλου καθώς και διαταράσσει την ισορροπία ασβεστίου.
Ευαγγελία Δελλαπόρτα
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
