Μία από τις πιο κοινές αντιδράσεις των ανθρώπων απέναντι σε ότι τους προκαλεί πίεση στην καθημερινότητά τους αποτελεί η αυξημένη κατανάλωση παχυντικών κυρίως τροφίμων. Γιατί άραγε;
Ο μηχανισμός της αντίδρασης αυτής έχει τόσο βιολογικές όσο και ψυχολογικές βάσεις. Όσον αφορά σε επίπεδο φυσιολογίας, όταν οι άνθρωποι βρίσκονται υπό κατάσταση στρες παράγεται από τον οργανισμό μια ορμόνη, η κορτιζόλη, γνωστή ως ορμόνη του στρες. Η κορτιζόλη συντελεί στο μεταβολισμό του λίπους και των υδατανθράκων για πιο γρήγορη παραγωγή ενέργειας και επίσης συμβάλλει στην απελευθέρωση ινσουλίνης καθώς και στη διατήρηση των επιπέδων του σακχάρου στο αίμα. Το τελικό αποτέλεσμα της δράσης αυτής είναι η αύξηση της όρεξης . Το χρόνιο δηλαδή στρες οδηγεί σε αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης και κατ’ επέκταση σε αύξηση του σωματικού βάρους.
Όσον αφορά το ψυχολογικό υπόβαθρο, τα άτομα έχουν μάθει να ταυτίζουν την ικανοποίηση της ανάγκης τους για τροφή με αισθήματα ασφάλειας και ανακούφισης. Η σύνδεση αυτή έχει τις βάσεις της στην βρεφική ηλικία αλλά γίνεται πιο ισχυρή σε περιπτώσεις όπου η οικογένεια του ατόμου συνήθιζε να χρησιμοποιεί το φαγητό ως αμοιβή ή ως τιμωρία. Έτσι, το άτομο προκειμένου να ανακουφιστεί από τα αρνητικά συναισθήματα καταφεύγει στην κατανάλωση φαγητού αναζητώντας εκείνα τα πρώιμα βρεφικά συναισθήματα και δίνοντας στον εαυτό του «φροντίδα».
Προκειμένου να αλλάξει κανείς την συμπεριφορά αυτή θα πρέπει αρχικά να εντοπίσει τις πραγματικές πηγές που του προκαλούν στρες και έπειτα να αντικαταστήσει την αντίδρασή του με άλλες που δεν σχετίζονται με το φαγητό , όπως για παράδειγμα η άθληση.
Τεχνικές επίσης όπως η εξάσκηση στον έλεγχο και την καθυστέρηση της παρόρμησης για φαγητό είναι ιδιαίτερα βοηθητικές.
Ζαφειροπούλου Αγγελική Msc
Ψυχολόγος
www.therapy-center.gr